Kwas chlebowy
Kwas chlebowy. Kwas chlebowy to napój o bursztynowo - brązowym kolorze i charakterystycznym smaku, który produkowany jest w trakcie fermentacji chleba żytniego lub razowego, z dodatkiem cukru czy owoców. W jego smaku wyczujemy aromat skórki od chleba ze słodko-gorzkawo-kwaśną nutą. To także napój o tradycyjnej recepturze, który ma liczne właściwości zdrowotne.
Trochę historii
Jego smak jest znany już od X wieku w krajach słowiańskich. W Rosji, na Ukrainie i Białorusi w VI wieku stał się napojem narodowym. Początkowo ze względu na swoją prostotę i niskie koszty przygotowania był spożywany głównie przez chłopów pracujących ciężko na roli w trakcie żniw. Warto wiedzieć, że w trakcie upałów świetnie gasił pragnienie.
Specjał ten był także produkowany w klasztorach. Potem doceniła co także szlachta, ponieważ dzięki zawartości bakterii fermentacyjnych, wspomagał trawienie, zwłaszcza po tłustych, obfitych ucztach. Ponadto w Polsce produkt o nazwie „kwas chlebowy sapieżyński kodeński” znajduje się na Liście Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wprowadził go na polskie dwory Władysław Jagiełło.
W trakcie żniw wyrabiano słabszy kwas, który miał za zadanie gasić pragnienie, natomiast w trakcie jarmarków i odpustów – mocniejszy napój, który miał rozweselać bawiących się ludzi. Warto wiedzieć, że tradycyjny napój zawiera średnio od 0,7-2,2% objętości alkoholu. Transportowano go w beczkach zwanych kwasowicami.
Właściwości zdrowotne
Już od czasów szlacheckich kwas chlebowy był pity w celu łagodzenia dolegliwości ze strony układu trawiennego. W dodatku likwiduje on nadkwasotę, wzdęcia i inne zaburzenia trawienia. Ponadto szczególnie pomocny jest po zjedzeniu tłustych i ciężkostrawnych potraw.
Jego właściwości wynikają z zawartych w nim pałeczek kwasu mlekowego, dzięki czemu jest naturalnym probiotykiem – wzmacnia odporność i wpływa na prawidłowe trawienie. Dodatkowo odbudowuje też naturalną mikroflorę jelitową, np. po antybiotykoterapii. Korzystnie wpływa na serce i układ krążenia. Ponadto obniża poziom „złego” cholesterolu LDL i można go stosować w profilaktyce miażdżycy.
Kwas mlekowy jest pomocny osobom, które się odchudzają – w 100 ml kwasu znajduje się około 30 kcal. Cieszy się również popularnością u osób na tzw. diecie chlebowej. Chleb i kwas chlebowy stanowi wiodący składnik diety. Ponadto dieta ta jest odpowiednia dla osób mających kłopoty z woreczkiem żółciowym. W dodatku ma właściwości oczyszczające organizm.
Kwas chlebowy – zawartość witamin i minerałów
Kwas chlebowy jest cennym źródłem witamin z grupy B. Witaminy z grupy B korzystnie wpływają na układ nerwowy – oddziałują pozytywnie na zdrowie psychiczne człowieka, łagodzą napięcie nerwowe i poprawiają nastrój. Ponadto wspierają również sprawność intelektualną oraz regulują procesy metaboliczne zachodzące w naszym organizmie. W dodatku witamina B1 wchodząca w skład kwasu chlebowego korzystnie wpływa na wzrost i rozwój kości. Z kolei witaminy C i E, będące naturalnymi przeciwutleniaczami, niwelują wolne rodniki.
Kwas chlebowy zawiera także minerały: cynk i selen. Selen usprawnia funkcjonowanie enzymów, chroni komórki przed wolnymi rodnikami i wszelkimi toksynami. Ponadto pierwiastek ten jest również konieczny dla prawidłowej pracy tarczycy, ponadto wspomaga leczenie w reumatoidalnym zapaleniu stawów, a także stosuje się go w leczeniu depresji i zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre rodzaje nowotworów. Z kolei cynk to bardzo ważny mikroelement, który ma szczególne znaczenie dla naszych włosów, skóry i paznokci. Poza tym działa również pozytywnie na kości oraz wspomaga leczenie reumatyzmu. Ponadto bierze także udział w regulacji pracy organów wewnętrznych, między innymi trzustki, co wpływa na prawidłowe wydzielanie insuliny. W dodatku reguluje pracę układu krążenia poprzez pomaganie stabilizacji ciśnienia oraz zapobieganiu powstawania żylaków. Korzystnie działa na układ immunologiczny.
Na jakie dolegliwości pomaga kwas mlekowy?
Spożycie kwasu poleca się przy:
- bólach mięśni i zapaleniu stawów
- migrenach
- grzybicy
- cukrzycy
- chorobach nowotworowych
- stwardnieniu rozsianym
- stwardnieniu tętnic.
Przeciwwskazania
Kwasu chlebowego nie powinny pić kobiety w ciąży i matki karmiące, ponieważ zawiera alkohol (0,2-2,2%). Napój gotowy, kupiony w sklepie czasami jest bezalkoholowy, ale może zawierać konserwanty i barwniki.
Uwagi - jak kupić dobry kwas chlebowy
Zanim kupisz kwas chlebowy uważnie przeczytaj etykietę. W składzie powinien się znaleźć słód jęczmienny i żytni z dodatkiem cukru czy drożdży. Czasami kwas może zawierać słód pszenny z domieszką mąki razowej. Nie powinno być w składzie konserwantów, ani barwników. Trzeba zwracać uwagę na etykiety, ponieważ niektóre kwasy sprzedawane w sklepach, to woda barwiona z cukrem. Wybierajmy kwas w szklanych butelkach.
Jak własnoręcznie zrobić kwas chlebowy?
Choć kwas chlebowy produkowany jest zgodnie z tradycyjnymi recepturami, zrobienie go własnoręcznie nie jest trudne.
Składniki:
- 2,5 litra wody źródlanej
- 30 g chleba na zakwasie – żytniego lub razowego
- pół szklanki miodu naturalnego (np. wielokwiatowego)
- 25 dag drożdży
- kilkanaście rodzynek
Przygotowanie:
1. Najpierw zagotuj wodę i rozgrzej piekarnik.
2. Następnie chleb pokrój w kostkę i piecz aż do czasu, kiedy skórka się zarumieni.
3. Wyjmij z piekarnika i ostudź kawałki chleba, zalej ciepłą, przegotowaną wodą i odstaw na 3 godziny.
4. Dalej cukier i drożdże rozpuść w letniej wodzie, dodaj do roztworu, wymieszaj i zostaw na 24 godziny w temperaturze pokojowej.
5. Po dobie przecedź roztwór i przelej do wyparzonych, ciemnych butelek (do ¾ wysokości). Do każdej wrzuć po kilka rodzynek.
6. Butelki powinny leżakować w chłodnym pomieszczeniu przez 3 dni. Po trzech dniach kwas jest gotowy do spożycia. Należy uważać przy odkręcaniu butelek na gaz powstały podczas fermentacji.
Termin ważności tak przygotowanego napoju wynosi od tygodnia do miesiąca. Powstanie osadu na dnie butelki jest procesem naturalnym. Latem przechowujmy butelki w lodówce, aby napój nie skwaśniał.
Na bazie kwasu chlebowego w Rosji przygotowuje się chłodnik zwany okroszką (z dodatkiem ogórków, jajek, buraczków i gotowanej wołowiny), a w Mołdawii zupa zwana czorbą.
Warto wrócić do picia tego tradycyjnego napoju jako alternatywy dla napojów gazowanych, kolorowych i pełnych konserwantów. Dobrej jakości kwas chlebowy możemy kupić w Delikatesach Aleeko.
-7%
Cena
83,00 zł
77,00 zł
Kosmetyki z kwasem chlebowym
Na bazie kwasu mlekowego powstały kosmetyki Aquaefarina Fermenti. Stanowią alternatywę dla mydła i szamponu. W dodatku w swoim składzie mają mikroflorę kwasu mlekowego, przez co nie niszczą naszej naturalnej mikroflory skóry i świetnie nawilżają. Ponadto jest to niezwykle aromatyczny produkt, o zapachu chleba, który dostarczy skórze składników odżywczych oraz zadba o jej kondycję. Produkty Aquaefarina Fermenti możemy kupić w Delikatesach Aleeko.
Źródła:
Dziugan P. Kwas chlebowy - napój na nowo odkrywany. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 2006, 50(07-08): 74-76.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. http://www.minrol.gov.pl/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-lubelskie/Kwas-chlebowy-sapiezynski-kodenski
www.poradnikzdrowie.pl
