Kwas foliowy

Kwas foliowy

Kwas foliowy to związek kojarzony najczęściej z okresem ciąży lub karmienia. W rzeczywistości ma on znaczenie dla każdego człowieka - niezależnie od płci czy wieku. Co to jest kwas foliowy, jaką pełni rolę i dlaczego jest aż tak ważny dla zdrowia? Kwas foliowy to nic innego jak syntetyczna postać witaminy B9, która naturalnie w przyrodzie występuje w formie folianów. W organizmie pełni ona wiele istotnych funkcji. Podstawowe znaczenie ma zwłaszcza dla układu nerwowego i krwionośnego. Skarbnicą folianów są zielone warzywa, takie jak szpinak, brukselka, brokuły, korzeń i nać pietruszki lub jarmuż, a oprócz nich także drożdże, groch, awokado czy biała fasola. Ich specyfiką jest natomiast duża wrażliwość na działanie wysokiej temperatury i promieniowanie UV oraz dość niska biodostępność – szacuje się, że niekiedy może ona wynosić nawet zaledwie 50%. Przyczyną tego jest fakt, iż foliany naturalnie występują w towarzystwie wielu innych związków – w tym również i tych, które zaburzają ich wchłanialność. Kwas foliowy stanowi rozwiązanie tego problemu – suplementowany ma szansę przyswoić się nawet w niemal 100%. Kwota, jaką przyjdzie nam zapłacić za tego typu preparat, jest różna – średnio kwas foliowy cena wynosi w granicach 20 – 30 zł za opakowanie.

Witamina B9 – działanie

Witamina B9, podobnie jak inne witaminy tej grupy, jest niezbędna w codziennej diecie dla zachowania zdrowia. Jakie dokładnie pełni funkcje? Bierze udział w syntezie wybranych aminokwasów i kwasów nukleinowych – niezbędnych w produkcji DNA. Uczestniczy w procesie rozwoju wszystkich komórek. Reguluje poziom homocysteiny – zapobiega uszkodzeniu naczyń krwionośnych i wysokiemu stężeniu złego cholesterolu. Bierze udział w procesie tworzenia i dojrzewania krwinek czerwonych. Dba o układ nerwowy i uczestniczy w syntezie neuroprzekaźników.

Nadmiar i niedobór kwasu foliowego

Niedobór kwasu foliowego jest jednym z częściej występujących problemów zdrowotnych w praktycznie każdej grupie wiekowej. Główne objawy zbyt niskiej zawartości witaminy B9 w organizmie to: problemy z pamięcią i koncentracją, zmęczenie i osłabienie, zaburzenia wzroku i mowy, mrowienie i drętwienie kończyn, problemy ze snem, znaczny spadek nastroju. Chociaż witaminę B9 dość trudno przedawkować, nie jest to niemożliwe. Nadmiar nie jest toksyczny, lecz może skutkować reakcją alergiczną, zaburzeniami układu żołądkowo-jelitowego czy rozdrażnieniem, a nawet maskować niedokrwistość lub niedobór witaminy B12, bądź osłabiać terapie różnych schorzeń.

Kwas foliowy w ciąży

Dbałość o prawidłowy poziom witaminy B9 w organizmie jest bardzo ważny. Jej niedobór może bowiem doprowadzić do wielu poważnych konsekwencji – m.in. miażdżycy, osteoporozy, niedokrwistości, wylewu, stanów zapalnych błony śluzowej w jamie ustnej, a nawet zawału serca i zwiększonej podatności na nowotwory. Szczególnie duże znaczenie ma kwas foliowy w ciąży – i to już od pierwszych tygodni. Związek bierze czynny udział w tworzeniu cewy nerwowej, czyli struktury będącej zalążkiem całego układu nerwowego, na bazie której tworzy i rozwija się mózg oraz rdzeń kręgowy. Dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy B9 zapewnia prawidłowy przebieg tworzenia cewy i zapobiega pojawieniu się poważnych wad rozwojowych u płodu, w tym rozszczepu kręgosłupa czy bezmózgowia. Celem uzupełnienia ewentualnych niedoborów, tabletki z kwasem foliowym zalecane są już na etapie planowania ciąży.

Kwas foliowy tabletki

Dzienna zalecana podaż witaminy B9 uzależniona jest od różnych czynników. Zwiększone zapotrzebowanie odnotowuje się przede wszystkim w czasie ciąży i okresie karmienia, a ponadto także przy dietach eliminacyjnych, paleniu papierosów, nadużywaniu alkoholu. Kwas foliowy tabletki zalecane są także dla seniorów, dzieci w okresie dojrzewania oraz niemowląt z niską masą urodzeniową. Choć przyswajalność syntetycznej witaminy B9 jest bardzo dobra, niekiedy może zostać zaburzona. Najczęstsze tego przyczyny to: dysfunkcje w obrębie układu pokarmowego, stan zapalny jelit, antykoncepcja hormonalna lub stosowanie niektórych leków. Czasem wina leży w zaburzonym metabolizmie kwasu foliowego, który, by wniknąć do komórek i zadziałać musi zostać przetworzony w 5-metylotetrahydrofolian. W takich przypadkach, rozwiązaniem jest aktywy kwas foliowy, który nie musi już być przekształcany przez organizm. Wiele osób zastanawia się, kiedy brać kwas foliowy - rano czy wieczorem? Odpowiedź brzmi: nie ma to większego znaczenia. Warto natomiast pamiętać, że witamina B9 wchłania się lepiej w towarzystwie cynku, żelaza, witaminy C oraz witaminy B12.