„Zero waste” na co dzień

"Zero waste"  w dosłownym tłumaczeniu oznacza „brak śmieci”. To styl życia, zgodnie z którym człowiek stara się generować jak najmniej odpadów. Zapoczątkowała go Bea Johnson, której celem była całkowita rezygnacja z śmieci. Wraz z mężem i dwójką dzieci w ciągu roku zebrała jeden słoik śmieci, które nie nadawały się do recyklingu. Eksperyment został nazwany przez nią jako „zero waste” i stał się nową filozofią życia. Wielu ludziom wydaje się to niemożliwe. Symbolem dbałości o środowisko stało się chodzenie z własną materiałową torbą, odmawianie foliówek i plastikowych słomek.

Jednak dbanie o życie bez śmieci i marnowania nie jest takie proste. Często korzystamy z zakupów internetowych, a sprzedawcy muszą jakoś zapakować towar. Transport też powoduje obciążenie środowiska naturalnego. Dlatego w duchu zasad „zero waste” powinniśmy kupować produkty lokalne, bezpośrednio od rolnika. Konsumpcja wiąże się z naszym funkcjonowaniem – zapewnianiem ubrań, ciepła, dbania o higienę, podróżami do pracy, korzystania z życia społecznego i kulturalnego. Podczas tych wszystkich aspektów naszego życia generujemy śmieci i zanieczyszczamy środowisko.

Zasady

Gdy zaczniemy o tym myśleć, może przyjdzie nam do głowy myśl czy dbanie o środowisko ma sens? Radykalni „zero wasterzy” w swoim życiu trzymają się kilku zasad (5R). Oto one (źródło: http://zero-waste.pl/czym-jest-zero-waste/):

Refuse (odmawiaj)

Nie gódź się na zbędne zanieczyszczenia, odmawiaj ulotek reklamowych, jednorazowych opakowań, a także wszelkich produktów wyprodukowanych ze szkodą dla środowiska, generujących odpady i zanieczyszczenia.

Reduce (ograniczaj)

Redukuj liczbę przedmiotów, prowadź możliwie minimalistyczne życie, otaczaj się tylko tym, czego faktycznie używasz i co jest ci niezbędne do życia.

Reuse (używaj ponownie)

Nie stosuj rozwiązań jednorazowych. Używaj wielorazowych opakowań, termosów, naczyń, a nawet artykułów higienicznych (np. golarki na żyletki). Używaj ponownie także tego, co na pierwszy rzut oka jest już śmieciem (na przykład zasadź kwiatki w dziurawym garnku, zamiast kupować nową doniczkę.

Recycle (segreguj i przetwarzaj)

Zadbaj o to, żeby zbędne rzeczy zostały przerobione na coś pożytecznego. Segreguj śmieci (papier można przetwarzać 6-krotnie) i zanoś do stosownych punktów, przerabiaj co się da nawet w domu (na przykład ze starego prześcieradła uszyj materiałową torbę na zakupy).

Rot (kompostuj)

Kompostuj odpadki organiczne, otrzymując z nich energię lub naturalny nawóz. Stosuj to, co gdy się zużyje, może trafić na kompost (na przykład drewnianą szczoteczkę do zębów).

Oprócz tych podstawowych zasad, istnieją jeszcze inne:

Repair (naprawiaj)

Łataj ubrania, noś buty do szewca, spawaj pękniętą ramę roweru, lutuj złamany kabel.

Remember (pamiętaj)

Ucz się żyć świadomie, pamiętaj, że twoje wybory konsumenckie i to jak

Chociaż niemożliwe jest całkowite życie bez produkowania śmieci, możemy w naszym życiu codziennym wprowadzić kilka drobnych zmian, które będą z korzyścią dla środowiska naturalnego. Po pierwsze sortujmy śmieci, ograniczmy zużycie plastiku, korzystajmy z wielorazowych opakowań i postarajmy się nie marnować żywności, wody, energii. Długofalowym efektem naszych działań będzie nie tylko pusty kosz na śmieci ale również zaoszczędzone pieniądze, mniej zmarnowanej żywności, lepsze zdrowie, przemyślana garderoba i wiele innych korzyści. Podpowiadamy w jaki sposób, możemy w codziennym życiu ograniczyć produkcję śmieci. Po ich wdrożeniu nie przestaniemy produkować śmieci, ale ich ilość na pewno się zmniejszy.

1. Słomki wielorazowe zamiast plastikowych

W ostatnim czasie ze względu na zanieczyszczenie środowiska plastikiem (zwłaszcza oceanów), powstało wiele alternatywnych produktów dla plastikowych słomek. Jeśli chcemy żyć zgodnie ideą „zero waste”, dobrym rozwiązaniem jest zakup wielorazowych słomek metalowych, bambusowych, szklanych, ze słomy, papieru…Możemy spróbować niecodziennego zamiennika słomek, który jest w pełni biodegradowalny, a ponadto nie zmienia smaku napoju – makaronu Bucatini.

2. Woskowijki, czyli wielorazowe opakowania do przechowywania żywności

Są całkowicie biodegradowalne i bezpieczne, wykonane z bawełny oraz wosku pszczelego, żywicy drzewnej i oleju jojoba. Nadają się do pakowania pieczywa, przekąsek, kanapek, warzyw, owoców i nabiału. Wystarczy owinąć i chwilkę przytrzymać produkt w dłoniach, aby woskowijka dopasowała swój kształt. Myjemy je ciepłą wodą.

3. Woreczki wielorazowe na warzywa i owoce

W supermarketach na stoisku z warzywami i owocami mamy do czynienia z foliowymi torebkami, w których ważone i pakowane są produkty. Możemy zastąpić je wielorazowymi woreczkami z bawełnianej siateczki, które nie zajmują wiele miejsca w torebce i można je zabrać ze sobą na zakupy. Są dostępne w różnych rozmiarach.

4. Butelka na wodę, termos, kubek termiczy

Butelka na wodę z filtrem zastąpi nam wiele plastikowych, niebezpiecznych dla zdrowia butelek z wodą mineralną. Jako pojemnik na wodę sprawdzi się także termo-bidon, w który możemy przelać np. jonizowaną lub wcześniej przegotowaną wodę. Oferowane przez firmę Dora’s termosy ze stali nierdzewnej mają estetyczną, nowoczesną linię i trzymają ciepło bardzo długo. Przydadzą nam się w podróży lub gdy jesteśmy poza domem. Dla kawoszy polecamy linię kubków wielokrotnego użytku z włókna bambusowego w szerokiej gamie wzorów. Przydadzą się w podróży i na co dzień. W kawiarni czy na stacji benzynowej możemy poprosić o przygotowanie kawy we własnym kubku.

5. Dania na wynos we własnych pojemnikach

Pudełka śniadaniowe sprawdzają się gdy szykujemy sobie własny posiłek do pracy. Gdy jednak chcemy zamówić danie na wynos, również możemy poprosić kelnera o zapakowanie posiłku do własnych pudełek.

6. Kupuj produkty od lokalnych rolników, producentów, jadaj sezonowo

Dzięki lokalnemu handlowi nie generujemy zanieczyszczeń związanych z transportem. Do tego nawiązujemy „sąsiedzkie” relacje z producentem żywności. Po modzie na „superfoods” pochodzące z dalekich krajów, których transport również wiąże się z transportem, doceńmy naszą polską super-żywność – taką, jak np. borówki czarne, albo aronię. Jedzmy sezonowo, korzystajmy z tego czego akurat jest pod dostatkiem – latem z owoców i warzyw, zimą z orzechów i przetworów.

7. Kupuj tylko tyle żywności, ile potrzebujesz. Jeśli Ci pozostało jej zbyt dużo, podziel się lub oddaj do banku żywności.

Coraz częściej upowszechniane są akcje przeciwdziałania marnowaniu żywności. Jak grzyby pod eszczu powstają jadłodzielnie. My Polacy, jesteśmy w czołówce, wśród narodów wyrzucających produkty żywnościowe do kosza. Z danych wynika, że około 1/3 produkowanej żywności na ląduje w koszu. Każdego roku ok. 1,3 mld ton jest marnotrawione na każdym etapie: od produkcji przez dystrybucję, na konsumentach kończąc. Wobec problemu głodu na świecie, te dane są przerażające i zachęcają do refleksji. Co zrobić, aby nie wyrzucać pożywienia do kosza? Kupuj mniej, tyle ile jesteś w stanie zjeść, nie „jedz oczami” i starannie planuj zakupy i posiłki, np. w rytmie tygodniowym. Większość pozostającej żywności da się przetworzyć, tak aby jej nie zmarnować. Ponadto możesz założyć kompostownik.

8. Patyczki kosmetyczne do uszu – biodegradowalne zamiast plastikowych

Patyczki higieniczne to jeden z tych produktów, na który zazwyczaj nie zwracamy uwagi. A w skali światowej stanowi poważny problem, szczególnie dla oceanów i żyjących tam organizmów. Wybór  biodegradowalnej wersji tego produktu, to dla nas niewielki gest, a dla środowiska tak wiele.

9. Płatki kosmetyczne

Podobna sytuacja dotyczy płatków kosmetycznych, których używamy na co dzień w dużych ilościach. Wyrzucane do toalet, stają się problemem dla oczyszczalni miejskich. Te bawełniane, produkowane konwencjonalnie, mogą zawierać szkodliwe pestycydy i chlor, służący do wybielania bawełny. Są więc szkodliwe nie tylko dla naszego środowiska, ale również dla zdrowia. Co możemy zrobić? Wybierzmy ekologiczną wersję płatków kosmetycznych lub zakupmy wielorazowe waciki, które można prać w pralce lub ręcznie, z wykorzystaniem szarego mydła.

10.  Szczoteczka do zębów

Według zaleceń szczoteczki do zębów muszą być często wymieniane. Wybierzmy więc takie, które można poddać recyklingowi, np. z drewna lub bambusowe. Szczoteczka bambusowa to alternatywa dla powszechnie dostępnych szczoteczek plastikowych. Gdy się zużyje nie obciąży środowiska w takim stopniu jak plastik.

11. Metalowa maszynka do golenia

Taką maszynkę na pewno mieli nasi ojcowie, albo dziadkowie. Wymienne są tutaj żyletki, natomiast obudowa pozostaje właściwie niezniszczalna. Posłuży długie lata, choć używanie jej wymaga trochę wprawy. Dzięki temu zakupowi zapobiegniemy wyrzucaniu jednorazowych, plastikowych maszynek do kosza.

12. Wybieraj naturalne gąbki zamiast syntetycznych

Syntetyczne gąbki są często wyrzucane, a ich produkcja jest szkodliwa dla środowiska. Dlatego proponujemy naturalne alternatywy: gąbkę do twarzy i ciała konjac, albo naturalną gąbkę z Morza Śródziemnego. Do masażu ciała i peelingu pod prysznicem możemy wybrać rękawicę z luffy.

13. Menstruacja "zero waste"

Każda kobieta w ciągu całego swojego życia zużywa 8-17 tys. sztuk artykułów higienicznych takich, jak podpaski i tampony. W dodatku produkty te nie zawsze są też bezpieczne dla naszego zdrowia. Do ich produkcji używa się bawełny produkowanej przemysłowo, zawierającej pestycydy i wybielanej chlorem. Dlatego możemy używać produktów ekologicznych (podpasek i tamponów), wielorazowych, albo coraz bardziej popularnego kubeczka menstruacyjnego, który wystarczy nawet na 10 lat.

14. Mydło i szampon w kostce

Po pierwsze mydła w kostce i szampon są bardziej ekonomiczne i starczają na dłużej, a ponadto w mydlarniach możemy znaleźć wiele dobrej jakości mydeł i szamponów do włosów, pakowanych jedynie w papier. Ograniczymy tym samym ilość plastikowych opakowań i zaoszczędzimy pieniądze.

15. Kremy w słoiczkach

Możesz sama robić kosmetyki z półproduktów, albo kupować te w szklanych słoiczkach, zamiast w  plastikowych opakowaniach. Ponadto coraz więcej firm produkujących kosmetyki naturalne, daje rabaty za odesłanie opakowania. W czeskim Rossmanie można już kupić produkty kosmetyczne z automatu. Przychodzimy wtedy z własnym opakowaniem.

16. Ogranicz chemię przemysłową

Zamiast używać syntetycznych środków chemicznych, które są niebezpieczne dla środowiska i dla zdrowia, używaj naturalnych produktów, które masz w kuchni – octu, soku z cytryny, sody, a także olejków eterycznych i orzechów piorących. Są tanie i skuteczne. Możesz też zamienić je na ekologiczne odpowiedniki.

Powyższe zasady nie spowodują, że nagle przestaniemy produkować odpady, ale pozwolą zmienić nasze myślenie i ograniczyć liczbę śmieci. Pamiętajmy, że filozofia ta zamyka się w trzech podstawowych działaniach:

• ograniczenie nadmiernego konsumpcjonizmu, który zagraża środowisku naturalnego,
• przemyślane decyzje zakupowe,
• odpowiednie użytkowanie posiadanej żywności i przedmiotów, maksymalne wykorzystanie pozostałości i resztek.