Dlaczego warto jeść kasze?

Kasze przewyższają ryż, makaron i ziemniaki pod względem wartości odżywczych. Są bogatym źródłem skrobi, która w naszym organizmie powoli rozkłada się na glukozę – paliwo potrzebne do pracy mózgu oraz komórek. Ponadto kasze są sycące i sprawdzą się na obiad, kolację, a nawet na śniadanie. Warto je jeść szczególnie o tej porze roku, ponieważ mają właściwości rozgrzewające – szczególnie kasza jaglana i gryczana. W ich skład wchodzą witaminy z grupy B (B1, B2, PP, B6, kwas foliowy) i  witamina E. Zawierają także sporo składników mineralnych, takich jak potas obniżający ciśnienie, żelazo, który zapobiega anemii oraz magnez, który korzystnie działa na układ nerwowy i pracę mięśni – również serca. Poza tym są źródłem wapnia, miedzi, cynku, manganu i krzemu.

Komu szczególnie służą kasze?

- szczególnie powinny się znaleźć w diecie osób mających problemy z sercem – zwłaszcza nadciśnieniowców, cierpiących na choroby serca i układu krążenia, ponieważ mają dużo potasu i mało sodu (o ile ich nie solimy)

- osobom mającym anemię – kasza jaglana i gryczana zawierają żelazo, kwas foliowy i witaminę E, które zapobiegają niedokrwistości

- osobom zestresowanym i skłonnym do depresji – witaminy B i magnez łagodzą objawy stresu, ponadto wspomagają układ nerwowy, poprawiają pamięć i polepszają nastrój

- osobom mającym problemy ze stawami, ponieważ zawierają dużo krzemionki, która wzmacnia strukturę stawów oraz poprawia ich wytrzymałość i sprawność

- diabetykom – ze względu na zawartość skrobi, łagodnie podnoszą poziom glukozy i insuliny we krwi

- dzieciom, kobietom w ciąży i karmiącym, a także osobom starszym oraz rekonwalescentom – są lekkostrawne. Ponadto kasze zawierają sporo błonnika ułatwiającego trawienie, dzięki czemu unikamy wzdęć i zaparć.

Kto nie powinien często jeść kasz?

- osoby cierpiące na wrzody żołądka i dwunastnicy, nadkwaśny nieżyt żołądka i refluks żołądkowo-przełykowy ze względu na fakt, że kasze zawierają dużo fosforu, chloru i siarki, które zakwaszają organizm

- osoby z gorączką, oparzeniami, osoby z nowotworami, osoby z wycieńczonym organizmem, ponieważ grube kasze podrażniają śluzówkę jelita i utrudniają wchłanianie białka z pożywienia, co jest konieczne podczas regeneracji organizmu

Co warto wiedzieć o kaszach?

Chociaż kasze zawierają sporo białka roślinnego (ok. 100 g kaszy – 10 g białka), to brakuje w nim aminokwasów egzogennych, których organizm nie umie wytworzyć sobie sam (lizyny i tryptofanu). Dlatego kaszę powinniśmy jadać z mięsem lub mlekiem, aby uzupełnić posiłek.

Rodzaje kasz

Kasza jęczmienna

Reguluje trawienie. Otrzymujemy ją z jęczmienia. W zależności od stopnia rozdrobnienia wyróżniamy pęczak, który powstaje z najmniej przetworzonych ziaren, kaszę wiejską, czyli połamany pęczak, a także perłową, czyli rozdrobniony i wypolerowany pęczak. Zawiera sporo witaminy PP, skutecznie obniżającej poziom cholesterolu we krwi i poprawiającej wygląd skóry. W swoim składzie ma także dużo błonnika. Dlatego warto podawać ją z zielonymi warzywami, które wzmacniają jej działanie. Jest wykorzystywana do krupniku, można ją również dodawać do mięs, zapiekanek i sałatek.

Kasza gryczana

Obniża ciśnienie. Uważa się ją za jedną z najzdrowszych kasz. Powstaje z łuskanych i prażonych ziaren gryki i jest bogata w lizynę i tryptofan. W dodatku zawiera dużo kwasu foliowego, magnezu, cynku, manganu, potasu i fosforu. Ponadto nie zakwasza organizmu. Warto ją jeść przy nadciśnieniu i dolegliwościach jelitowych. Dodatkowo nie zawiera glutenu. Najsmaczniejsza jest kasza gotowana na sypko, jako dodatek do zrazów i zsiadłego mleka. Ponadto można ją wykorzystać do przygotowania placków, pasztetów, farszu do kurczaka, zapiekanek. Po zmieleniu uzyskaną mąkę można użyć do przygotowania naleśników i ciast. Wypolerowana kasza gryczana zwana jest krakowską i wykorzystuje się ją do dań słodkich, z suszonymi grzybami, albo jako dodatek do mięsa. Ma jednak mniej właściwości odżywczych. W dodatku niepalona kasza gryczana nie ma tak wyrazistego smaku jak prażona, ale ma wiele witamin i minerałów. Natomiast jest bogatym źródłem magnezu – ma go więcej niż gorzka czekolada.

Kasza jaglana

Dobra dla alergików. To najstarsza znana kasza. Otrzymuje się ją z nasion prosa. Pod względem wartości odżywczych jest porównywalna do kaszy gryczanej – ma mało skrobi, a dużo białka. Dodatkowo zawiera dużo witamin z grupy B – B1, B2, B6 oraz żelaza i miedzi. Ponadto jest lekkostrawna i nie uczula, ponieważ nie zawiera glutenu. Jest także dobrym dodatkiem do mięs i słodkich dań. Można z niej zrobić również budyń albo masę do wegańskiego sernika.

Kasza orkiszowa

Polecana na oczyszczenie organizmu. Orkisz jest jedną z najstarszych odmian pszenicy i ma od niej o wiele cennych właściwości. Ponadto dobrze oczyszcza i rozgrzewa organizm, wpływając na wątrobę. Poprawia także funkcjonowanie układu nerwowego, wzmacnia pamięć i układ odpornościowy.

Kasza manna (grysik)

Dla nerek. To drobniutka pszenna kasza zawierająca niewiele błonnika, witamin i minerałów, ale dużo jodu. Jest lekkostrawna i ma dużo skrobi, dlatego warto ją jeść przy chorobach pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, chorobach wątroby i trzustki oraz stanach zapalnych przewodu pokarmowego. Można ją jeść gdy występuje gorączka, choroby nerek i dróg moczowych. Gotuje się z niej zupy mleczne, kremy i budynie, a także stosować zamiast makronu do rosołu i zupy grzybowej.

Kasza kuskus

Dodaje energii. To drobna kasza produkowana z pszenicy durum, której ziarno oczyszcza się i rozdrabnia, a potem gotuje na parze. Wystarczy ją zalać wrzątkiem i odstawić na 10 minut. Jest lekkostrawna i sycąca, bogata w węglowodany i białko, natomiast brak w niej błonnika, ma mniej minerałów i witamin. Poleca się ją dzieciom, kobietom w ciąży i osobom starszym. Dobrze smakuje zarówno na ciepło, jak na zimno, także jako składnik sałatek, do dań ostrych i słodkich. Ma delikatną orzechową nutę.

Kasza bulgur

Obniża cukier, koi nerwy i wspomaga serce. Jest otrzymywana z gotowanych, wysuszonych i gniecionych ziaren pszenicy durum. Ma sporo błonnika w porównaniu z kaszą kuskus i kaszą manną i jest niskokaloryczna. Zawiera  cenny dla serca potas, sód, wapń, fosfor i magnez. Zawarte w niej witaminy z grupy B pozytywnie wpływają na układ nerwowy. Ma niski indeks glikemiczny (IG = 46), w związku z tym nie powoduje gwałtownych skoków poziomu cukru we krwi, dlatego bez obaw mogą sięgać po nią diabetycy. Dobrze smakuje na sypko, jako dodatek do mięs, albo składnik sałatek.

Kasza kukurydziana

Wzmacnia serce. Otrzymywana jest przez oczyszczenie i rozdrobnienie ziarna kukurydzy. Zawiera dobre tłuszcze i witaminę E. Poleca się ją w żywieniu niemowląt, a także chorym na hiperlipidemię, hipercholesterolemię, miażdżycę i w profilaktyce niedokrwiennej choroby serca. Najsmaczniejsza jest gotowana na gęsto z mięsem i warzywami.

Różnego rodzaju kasze znajdziecie Państwo w Delikatesach Ekologicznych "Aleeko".

Jak gotować kasze?

Grube kasze należy kilkakrotnie wypłukać w zimnej wodzie i odsączyć, ponieważ zazwyczaj są zanieczyszczone. Warto je jeść na sypko. Kasze gotujemy w następujący sposób:

- kasza gryczana lub krakowska – 1 szklanka kaszy na 2 szklanki wody

- pęczak – 1 szklanka kaszy na 3 szklanki wody

- kasza jaglana, jęczmienna – 1 szklanka kaszy na 2,5 szklanki wody

- kasza manna, kukurydziana i krakowska – 1 szklanka kaszy na 4 szklanki wody lub mleka

- kasza jęczmienna lub jaglana – 1 szklanka kaszy na 3,5 szklanki wody

- bulgur – 1 szklanka na 2,5 szklanki wody

Aby ziarenka się nie sklejały, do gotowania możemy dodać tłuszcz, np. masło ghee.

Przepis na kaszotto

We Włoszech popularne jest danie zwane risotto. Warto wypróbować polską wersję tego posiłku, z naszymi lokalnymi produktami.

Składniki:

• 250 g kaszy bulgur (lub pęczak)
• 750 g świeżych grzybów (podgrzybek, borowik, maślak)
• 500 ml bulionu warzywnego
• 200 ml białego wina wytrawnego
• 1 cebula
• 2 ząbki czosnku
• 3 łyżki oliwy
• sól
• świeżo zmielony pieprz
• świeży koperek
• żółty ser do posypania

Przygotowanie:

Grzyby czyścimy i kroimy w grubsze paski, a następnie na głębokiej patelni rozgrzewamy oliwę, wkładamy je i smażymy 5 minut, od czasu do czasu mieszając. Potem cebulę i czosnek drobno kroimy, dodajemy do grzybów i smażymy przez chwilę. Wsypujemy umytą kaszę i wlewamy połowę wina. Smażymy do zredukowania płynu. Następnie wlewamy 1/4 bulionu i smażymy do zredukowania płynu. Potem czynność powtarzamy. Bulion wlewamy partiami i odparowujemy. Co jakiś czas mieszamy. Ser ścieramy na wiórki. Kaszę z grzybami doprawiamy solą i pieprzem oraz dodajemy koperek. Nakładamy porcje na talerze, posypujemy tartym serem.

Źródła:

poradnikzdrowie.pl

Zdrowie z Natury, nr 3/2019