Jeżówka purpurowa – na poprawę odporności
Jeżówka purpurowa to roślina, która nie tylko stanowi piękną ozdobę ogrodu, ale także ma liczne
właściwości prozdrowotne. Ponoć jej działanie po raz pierwszy zostało odkryte przez Indian z
Ameryki Północnej, którzy szybko zaczęli traktować tę roślinę jako uniwersalny środek leczniczy.
Poznaj kilka podstawowych informacji na temat jeżówki purpurowej i jej zastosowania.
Jeżówka purpurowa właściwości
Jeżówka zawiera związki czynne, które mają różnorodne właściwości lecznicze. Znajdujące się w niej alakmidy hamują niektóre infekcje i mają działanie przeciwzapalne. Flawonoidy zapobiegają powstawaniu miażdżycy i nowotworów, a ponadto zwalczają bakterie. W roślinie tej obecne są także:
polisacharydy, kwasy fenolowe, olejki eteryczne i poliacetyleny. Dzięki zawartości tych substancji,
jeżówka wykorzystywana jest do leczenia: ran, oparzeń, odleżyn, zaburzeń trawiennych, dziąseł,
zapalenia skóry czy opryszczki.
Jeżówka dla urody
Substancje zawarte w jeżówce przyczyniają się do syntezy kolagenu i chronią przed promieniowaniem słonecznym. Stosowanie kosmetyków z jeżówką zapobiega powstawaniu zmarszczek i przesuszaniu się skóry. Jeżówka purpurowa jest również często wykorzystywana do produkcji kosmetyków do ust, ponieważ chroni przed opryszczką.
Jeżówka dla młodzieży
Nastolatki często zmagają się z trądzikiem młodzieńczym. Wypryski na twarzy zazwyczaj wywołują u młodzieży dyskomfort, a niekiedy nawet kompleksy. W takim przypadku pomocne mogą okazać się żele i toniki zawierające wyciągi z jeżówki purpurowej, która ma właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne.
Jeżówka purpurowa jak uprawiać?
Jeżówka nie jest zbyt wymagająca w uprawie. Sadzi się ją w żyznej, przepuszczalnej glebie na stanowisku nasłonecznionym lub półcienistym. Należy dość często ją podlewać, usuwać przekwitnięte kwiatostany, a przed zimą powinno się ściąć łodygi. Roślina jest odporna na mróz. Kwiaty pojawiają się od lipca do późnej jesieni. Ziele jeżówki zbiera się, suszy i wykorzystuje do sporządzania naparów.
Jakie preparaty z jeżówki można kupić?
Zapewne nie każdy może pozwolić sobie na zasadzenie roślin, pielęgnowanie ich i sporządzanie z nich suszu. Znacznie łatwiejszym rozwiązaniem będzie zakup odpowiednich suplementów diety. Dostępne są chociażby herbatki i krople zawierające ekstrakty z całej rośliny oraz z jej pączków. Możemy kupić również wyciągi mikrocząsteczkowe i ekstrakty z jeżówki w tabletkach.
Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) to roślina należąca do rodziny astrowatych o różowo-purpurowych kwiatach, kwitnąca od lipca do października. Jest rośliną wieloletnią, występującą w Ameryce Północnej. Uprawia się ją w Europie i Azji. Posiada wiele cennych właściwości zdrowotnych, które są znane od setek lat i powszechnie stosowane. Indianie wykorzystywali ją w leczeniu trudno gojących się ran odniesionych na polowaniach, w przypadku oparzeń, kaszlu, bólu zęba, gardła i głowy, przeziębień, odry, rzeżączki, powiększenia migdałów, zatruć. Ponadto była stosowana jako lek na ukąszenia przez węża i owady. Jak widzimy, jej zastosowanie było bardzo szerokie. Współczesna fitoterapia poleca jeżówkę na przeziębienia, trądzik i opryszczkę. Choć apteczne specyfiki produkuje się także z jeżówki wąskolistnej (E. angustifolia) i bladej (E. pallida), to potwierdzone badaniami naukowymi działanie ma jedynie jeżówka purpurowa.
Surowiec zielarski
Jest nim ziele jeżówki Echinacea purpureae herba lub korzeń Echinacea purpreae radix, pozyskiwane z 2-3 letnich upraw. Z ziela produkuje się przetwory płynne lub suszy w temperaturze 45 stopni Celsjusza, w lekkim przewiewie. Natomiast korzeń zbiera się jesienią i suszy w suszarniach w temperaturze 50 stopni Celsjusza.
Właściwości lecznicze
1. Immunostymulujące
Fitoterapia uważa, że jeżówka purpurowa jest jedną z najcenniejszych roślin wzmacniających odporność. Roślina ta zawiera składniki czynnie stymulujące układ odpornościowy, dzięki nasileniu procesów fagocytozy. Fagocytoza jest procesem wychwytywania i pochłaniania przez komórki organizmu innych komórek. W dodatku pobudza leukocyty do wydzielania substancji przeciwwirusowych (zwłaszcza interferonu ß). Zaleca się stosowanie jej także w stanach wyczerpania i osłabienia organizmu, ponadto podczas stosowania antybiotyków, jak również w prewencji różnego rodzaju infekcji.
Godny uwagi jest fakt, że wyniki badań opublikowane w 2007 roku na łamach czasopisma „The Lancet Infectious Diseases” przekonują, że profilaktyczne przyjmowanie przetworów z jeżówki zmniejsza ryzyko rozwoju przeziębienia od 35 do 58 procent. Ponadto połączenie jeżówki z witaminą C zmniejszało ryzyko zachorowania nawet o 86 procent.
Stosowanie: w celu profilaktyki przeziębień zaleca się stosowanie preparatów na bazie jeżówki przez 3-4 tygodnie. Wyjątkiem są tabletki do ssania, które możemy stosować maksymalnie przez 10 dni. Następnie po miesiącu robi się 14-sto dniową przerwę.
2. Działanie na opryszczkę, choroby skórne i oparzenia
Obecnie poleca się jeżówkę w leczeniu opryszczki oraz egzemy, atopowego zapalenia skóry, oparzeń, odmrożeń, półpaśca, ran i owrzodzeń podudzi.
Jeżówka znajduje także zastosowanie jako lek przeciw opryszczce i przeziębieniu. Ponadto sprawdza się także przy infekcjach górnych dróg oddechowych. Roślinę tą wykorzystuje się również w pielęgnacji każdego rodzaju cery – ma właściwości regenerujące (poprzez nasilenie podziałów komórek biorących udział w procesach odnowy i gojenia naskórka), antyoksydacyjne (dzięki czemu zapobiegają starzeniu się skóry), przeciwzmarszczkowe, wygładzające, nawilżające, ochronne przeciwko promieniom UV. W dodatku hamuje działanie hialuronidazy – enzymu odpowiedzialnego za rozkład kwasu hialuronowego, który powoduje degradację połączeń międzykomórkowych i błon komórkowych. Dlatego wyciągi z jeżówki stosuje się w kremach odmładzających i poprawiających wygląd naszej skóry. Natomiast najlepiej sprawdza się w pielęgnacji cery tłustej i trądzikowej, ponieważ ma właściwości przeciwbakteryjne. Możemy zastosować toniki i żele na bazie tej rośliny.
Stosowanie: najskuteczniej działa maść ze świeżego ziela jeżówki. W dodatku badania potwierdzają, że całkowite wyleczenie obserwuje się u 85 procent przypadków, a skutki uboczne wystąpiły jedynie u 2 procent osób.
3. Działanie przeciwzapalne
Roślina ta hamuje wydzielanie histaminy, leukotrienów i prostaglandyn odpowiedzialnych za powstawanie stanu zapalnego. Dlatego można stosować ją np. przy zapaleniu stawów.
4. Przeziębienia
Według nowszych badań naukowców z University of Connecticut School of Pharmacy, przyjmowanie jeżówki w czasie przeziębienia skraca czas trwania choroby o półtora dnia. Godnym uwagi jest, że szybciej ustępują kaszel, ból głowy i wydzielina z nosa. Sprawdza się ona również w infekcjach górnych dróg oddechowych.
Przeciwskazania
Choć jeżówka ma działanie przynoszące szereg korzyści zdrowotnych, jej zastosowanie ma również wiele przeciwskazań. Ze względu na nie, nie należy stosować jeżówki i u osób z ciężkimi upośledzeniami wątroby oraz osób chorych na:
- gruźlicę
- białaczkę
- zakażenie wirusem HIV i AIDS
- układowy toczeń rumieniowaty
- kolagenozę lub inne choroby autoimmunologiczne
- choroby szpiku kostnego
- stwardnienie rozsiane.
Przeciwskazaniem jest karmienie piersią i ciąża, jak również nadwrażliwość na inne zioła, np. krwawnik, arnikę, nagietek, mniszek.
Jeżówki również nie należy podawać dzieciom do 4 roku życia (a niektóre źródła podają, że nawet do 12 roku życia), ponieważ może być przyczyną alergii w postaci wysypki, świądu, obrzęku twarzy, trudności w oddychaniu, a nawet wstrząsu anafilaktycznego.
Interakcje
Preparatów z jeżówki nie należy podawać z lekami upośledzającymi czynność wątroby (steroidami anabolicznymi, amidaronem, metotreksatem, ketokonazolem) oraz z lekami immunosupresyjnymi (cyklosporyną). W przypadku stosowania innych leków powinniśmy ponadto poinformować lekarza o przyjmowaniu preparatów z jeżówki.
Cena
29,90 zł
Sposoby użycia
Jeśli nie występują przeciwskazania, warto zastosować tą roślinę w profilaktyce przeziębień, właśnie teraz, gdy podczas jesiennej aury jesteśmy bardziej narażeni na infekcje.
Nalewka: 100 gram ziela jeżówki purpurowej zalewamy 500 ml wódki. Następnie przechowujemy przez 2 tygodnie w szczelnie zamkniętym naczyniu, w zacienionym miejscu. Codziennie wstrząsamy zawartość. Następnie przelewamy przez sito i rozlewamy do butelek. Pozostawiamy do odstania przez pół roku w zacienionym miejscu. Zalecana dawka to 2-3 łyżeczki dziennie.
Odwar: 1 łyżkę ziela jeżówki zalewamy szklanką wody i doprowadzamy do wrzenia, a następnie gotujemy pod przykryciem przez 15 minut. Po tym czasie odstawiamy na 15 minut i przecedzamy. Pijemy dwa razy dziennie po pół szklanki przez okres 10 dni. Ponadto można stosować zewnętrznie do przemywań.
Doustnie: możemy zakupić preparaty w postaci tabletek, kapsułek lub herbatek i stosować według zaleceń na opakowaniu. W naszej aptece możecie Państwo zakupić syrop z jeżówki.
W Delikatesach Ekologicznych Aleeko zakupicie Państwo również balsam łagodzący do ciała oraz szampon przeciwłupieżowy z wyciągiem z korzenia jeżówki.
Źródła:
Baj T. Herbarium – Immunologiczne właściwości jeżówki purpurowej, Aptekarz Polski 2010 nr 41/19. http://www.aptekarzpolski.pl/2010/01/01-2010-herbarium-immunologiczne-wlasciwosci-jezowki-purpurowej/.
Baran J. Echinacea – purpurowy kwiat na odporność. Żyj naturalnie 2019, nr 14: 24-25.
Baraniak J., Kania M. Surowce roślinne i wybrane składniki preparatów prozdrowotnych przeznaczone do stosowania u dzieci. Postępy Fitoterapii 1/2014: 48-53.
Ożarowski M., Dubiel A., Niewiński P. i wsp. Profil bezpieczeństwa preparatów zawierający przetwory jeżówek – systematyczna analiza interakcji i działań niepożądanych. Herba Pol. 2006, 52(3): 102-104.
Randolph R.K., Gellenbeck K., Stonebrook K. i wsp. Regulation of human immune gene expression as influenced by a commercial blended Echinacea product: preliminary studies. Exp Biol Med. 2003, 228(9): 1051-1056.
Segiet-Kujawa E., Mścisz A. Jeżówka (Echinacea) – nowoczesny immunokosmetyk. Wiadomości Zielarskie 2000, nr 3. http://www.przychodnia.pl/pisma_zdrowie/wz/jezowka.htm.
Skopińska-Różewska E., Bany J., Sommer E. i wsp. Działanie biologiczne wodnego ekstraktu ziela jeżówki purpurowej (preparat Echinerba). Panacea 2004, 2(7).
Zapała Ł., Lasek W. Naturalne immunostymulatory egzogenne. Postępy biologii komórki 2007, nr 3.
