Koniczyna łąkowa – pomocna nie tylko w menopauzie
Koniczyna łąkowa (Trifolium pratense L.) nazywana jest też koniczyną czerwoną, albo koniczem. Jest wieloletnią rośliną motylkową, należącą do rodziny bobowatych. Posiada zieloną łodygę o wysokości nawet 60 cm, rozgałęziającą się w wielu miejscach. Odchodzą od niej liście podzielone na trzy części o jajowatym kształcie o lekko ząbkowanej powierzchni oraz ciemniejszych plamkach. Korzenie koniczyny łąkowej mogą osiągać nawet 1,5 m długości. Roślina kwitnie od maja do września, jej kwiaty są kuliste – różowo-czerwone, składające się z małych rureczek, mają delikatny zapach, który wabi owady. Owoce to strąki z jednym nasionem, podczas gdy nasiona są rozsiewane przez wiatr.
W Polsce roślina ta jest traktowana jako chwast. Porasta łąki, pastwiska i trawniki przy drogach. Ponadto uprawiana jest również na paszę dla zwierząt ze względu na wysoką zawartość białka. Na świecie występuje pospolicie na terenie Azji, Europy i Afryki Północnej. Uprawia się ją także w obu Amerykach oraz Australii.
Surowcem zielarskim są kwiaty i ziele. Zbioru dokonuje się podczas rozkwitania. Ziele ścina się wraz z szypułkami i górnymi liśćmi, a potem suszy w przewiewnych, zacienionych miejscach. Jeśli chodzi o kwiaty, to zbieramy kulę kwiatową, bez liści i szypułek. Ususzoną koniczynę należy przechowywać w chłodnym i suchym miejscu.
Substancje czynne
Koniczyna łąkowa zawiera flawonoidy, barwniki antocyjanowe i fenolokwasy – salicylowy i kumarowy. Ponadto ma w swoim składzie też olejki eteryczne, garbniki, karoten, witaminy – C i E oraz magnez, żelazo, potas.
Działanie
1. W leczeniu menopauzy
Najbardziej znane jest działanie koniczyny wspomagające leczenie menopauzy, potwierdzone licznymi badaniami naukowymi. Koniczyna łąkowa zawiera najwyższą zawartość fitoestrogenów ze wszystkich roślin z gatunku Trifolium. Swoje właściwości koniczyna łąkowa zawdzięcza ponad 30 różnym izoflawonom. Ze względu na ten fakt, w odpowiednich dawkach mogą mimo wszystko wykazywać skuteczność zastosowania. Codzienne przyjmowanie 80 mg ekstraktu z czerwonej koniczyny zredukowało ilość występujących uderzeń gorąca. Poza wspomnianą rolą izoflawony oddziałują również na enzymy zaangażowane w metabolizm steroidów. Ponadto wykazują działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i antyproliferacyjne. Niewątpliwie, w wielu przypadkach można stosować preparaty na bazie koniczyny zamiast hormonalnej terapii zastępczej.
2. Wpływ na układ pokarmowy
Wyciąg z kwiatów koniczyny reguluje apetyt, przyspiesza trawienie, usprawnia pracę jelit, łagodzi zaparcia. Ponadto pozytywnie wpływa na przemianę materii. Pobudza wątrobę i pęcherzyk żółciowy.
3. Działanie na układ krwionośny
Koniczyna wzmacnia naczynia krwionośne, w dodatku działa tonizująco na mięsień sercowy. Ponadto, obniża również ciśnienie krwi i zmniejsza poziom cholesterolu.
4. Wspiera układ nerwowy
Uspokaja, działa przeciwbólowo, jak również antydepresyjnie
5. Ma działanie przeciwświądowe, moczopędne i przeciwzapalne
Napary z tego ziela łagodzą objawy zapalenia pęcherza oraz układu moczowego. Dzięki zawartości dużej ilości flawonoidów i antocyjanów działa też antyoksydacyjnie. Ponadto zabija wirusy, grzyby oraz bakterie. Łagodzi również bóle reumatyczne.
6. Leczy choroby dróg oddechowych
Można z niej robić płukanki pomagające w nieżytach gardła, działa wykrztuśnie. Natomiast napary stosuje się przy uporczywym, suchym kaszlu, kokluszu, w bronchicie oraz innych dolegliwościach dróg oddechowych.
7. Stosuje się ją na zmiany skórne, takie jak: rany, zapalenia, łuszczyca i oparzenia
Jest bardzo dobrym lekiem na trądzik. Stosuje się ją jako suplement o działaniu estrogennym oraz stabilizującym działanie hormonów. Dodatkowo wpływa łagodząco i przeciwzapalnie na zmiany skórne. Można ją stosować także wewnętrznie w celu zmniejszenia objawów łojotoku. Z kolei kosmetolodzy polecają kąpiele z kwiatów koniczyny łąkowej, ponieważ mają właściwości odkażające, odtruwające i wzmacniające. Do tego celu garść kwiatów koniczyny zalewamy 2 l wrzątku, całość przykrywamy, odstawiamy na 30 minut, potem odcedzamy, a następnie wlewamy do wanny. Kąpiel powinna trwać 15 minut.
8. Przy leczeniu osteoporozy
Podnosi ilość estrogenów w bezpieczny sposób, ale nie zwiększa ryzyka wystąpienia nowotworów, jak przy hormonalnej terapii zastępczej.
9. Zapobiega łysieniu androgenicznemu, zmniejsza wypadanie włosów, które jest spowodowane zaburzeniami hormonalnymi
Zastosowanie w kuchni
Roślina jest jadalna. W związku z tym można dodawać jej listki do sałatek, albo dusić z dodatkiem świeżych ziół, czosnku i tłuszczu, podobnie jak szpinak. Natomiast kwiaty stosuje się parząc z nich herbatę, dodając do sałatek i zup, albo jako składnik risotto. W dodatku można nimi ozdobić wypieki, albo dodawać do galaretki.
Cena
63,00 zł
Cena
41,49 zł
Cena
42,50 zł
Dawkowanie, skutki uboczne i przeciwskazania
Preparaty z koniczyną dawkuje się w ilość 500 mg, 2 razy w ciągu doby. W naszych Delikatesach znajdziecie Państwo surowiec zielarski w postaci kwiatów, gotowe preparaty w kapsułkach, tonik rewitalizujący do twarzy oraz również sok z koniczyny. Podczas gdy większość ludzi toleruje ją dobrze, jednak niektóre osoby mogą być na nią uczulone, co objawia się: wysypką, pokrzywką, bólami głowy i mięśni, nudnościami, plamieniami śródcyklowymi, rozregulowaniem cyklu miesiączkowego. Koniczyny nie można stosować w trakcie ciąży i laktacji, w przypadku uczulenia na tą roślinę, w dodatku przy niektórych nowotworach oraz słabej krzepliwości krwi.
Przepisy
Napar z kwiatów koniczyny
Najpierw zalewamy wrzątkiem łyżkę suszonych kwiatów. Napój parzy się pod przykryciem przez 15 minut i pije po szklance 3 razy dziennie. Głównym jego zastosowaniem są nieżyty górnych dróg oddechowych i zaburzenia pokarmowe.
Odwar z ziela koniczyny
Do 0,5 litra wody wrzącej wsypuje się 1,5 łyżki rozdrobnionego ziela koniczyny. Potem wodę dalej gotuje się pod przykryciem przez 15 minut, a następnie odstawia się do wystudzenia. Stosując przy leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych, problemach z zaparciami albo zaburzeniami pokarmowymi odwar z ziela koniczyny pije się 3 razy dziennie po pół szklanki przed jedzeniem. Odwar można wykorzystać też do płukania jamy ustnej i gardła oraz do sporządzania okładów na swędzącą skórę, oparzenia i stłuczenia.
Nalewka z kwiatów koniczyny
Do sporządzenia nalewki będziemy potrzebować 0,5 litra czystej, 40% wódki i 100g suszonych kwiatów koniczyny łąkowej. Kwiaty zalewamy wódką i odstawiamy do ciemnego pomieszczenia na 2 tygodnie. W tym czasie codziennie wstrząsamy nalewką. Po upłynięciu dwóch tygodni zioła odcedzamy i wyciskamy. Nalewkę rozcieńczamy dwoma szklankami przegotowanej wody i przelewamy do ciemnej butelki i wstawiamy do lodówki. Przy dolegliwościach trawiennych, zapaleniu gardła bądź jamy ustnej nalewkę pije się po 2-6 ml (mała łyżeczka) trzy razy dziennie. Nalewka z koniczyny działa także tonizująco i uspokajająco.
Źródła:
Coon J. T., Pittler M. H., Ernst E., Trifolium pratense isoflavones in the treatment of menopausal hot flushes: a systematic review and meta-analysis. Phytomedicine, 2007, 14: 153–159.
Gryszczyńska A., Gryszczyńska B., Opala B., Łowicki Z., Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie. Cz. II. „Postępy Fitoterapii”, 3/2012, s. 173-183.
Lambert M. N. T., Thybo C. B., Lykkeboe S. i Rasmussen L. M., Combined bioavailable isoflavones and probiotics improve bone status and estrogen metabolism in postmenopausal osteopenic women: a randomized controlled trial, ”The American Journal of Clinical Nutrition”, 106 (3), s. 909–920.
Myers S. P. i Vigar V., Effects of a standardised extract of Trifolium pratense (Promensil) at a dosage of 80mg in the treatment of menopausal hot flushes: A systematic review and meta-analysis, “Phytomedicine”, 2017, 24, s. 141–147.
Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.
Wielgosz T., Wielka księga ziół polskich, Wydawnictwo Elipsa, Poznań.
http://poznajziola.pl/ziola/koniczyna-lakowa-102.html
