Ashwagandha – na spokój umysłu i życiową energię
Ashwagandha, zwana żeń-szeniem indyjskim, albo witanią ospałą (Withania somnifera) zyskuje u nas coraz większą popularność. Od tysięcy lat była jedną z najważniejszych roślin w medycynie ajurwedyjskiej. Ma właściwości adaptogenne – szerzej pisaliśmy o tym na naszym blogu. W Ayurwedzie ceniono ją za pozytywne działanie w artretyzmie, gruźlicy, zapaleniu skrzeli, bielactwie, w zaburzeniach snu, cyklu miesiączkowego i przewlekłej czkawce. Do radzenia sobie ze stresem wykorzystywali ją hinduscy królowie.
Dziś szczególnie docenia się jej pozytywny wpływ na ogólną kondycję ciała i umysłu. Dodaje sił witalnych. Polecana jest osobom, które chcą wzmocnić swoją kondycję fizyczną, a także tym z nas, którzy żyją w ciągłym stresie, intensywnie pracują umysłowo, a ich praca wymaga wysokiego poziomu koncentracji i odporności psychicznej. Działanie tej rośliny jest szczególnie przydatne dla osób pracujących w korporacjach, pod presją czasu. Jeśli musimy wykonać jakieś zadanie „na wczoraj” i aby funkcjonować wspomagamy się kawą, lekami i słodyczami, to Ashwgandha jest dla nas. Stosując ją długofalowo, łatwiej sobie poradzimy, nie odczujemy tej sytuacji jako napięcia, a później szybciej zregenerujemy siły.
Witania ospała - Ashwagandha
Źródło: https://www.lifetree.pl/skladniki-kosmetyczne/witania-ospala-ashwagandha-withania-somnifera/
Witania jest krzewem osiągającym ok. 1,5 m wysokości. Ma żółtozielone albo zielonkawe kwiaty. Owoce tej rośliny to jagody – mają barwę czerwoną lub ciemnopomarańczową. Obudowane są w delikatnie zrośnięte działki kielicha. Surowcem leczniczym jest korzeń i owoc. Należy do rodziny psiankowatych (Solanacea), a nazwa „Ashwagandha” oznacza „zapach konia” i odnosi się do woni świeżego korzenia tej rośliny.
Związki aktywne w Ashwaganda
Związki lecznicze odpowiadające za działanie tej rośliny to witanolidy. Ich struktura oparta jest na steroidowym laktonie – witaferynie A. Mają działanie przeciwbakteryjne i antymitotyczne – hamują podziały komórkowe na drodze mitozy. Ponadto obniżają również ciśnienie krwi. W nadziemnej części rośliny występują fenolokwasy (np. kwas chlorogenowy), natomiast w korzeniu substancje adaptogenne należące do glikowitanolidów (witanozydy i sitoindozydy), które działają antyoksydacyjnie i odtruwająco. Związki te odpowiadają także za działanie przeciwstresowe i antydepresyjne. Ponadto wpływają na procesy zapamiętywania i kojarzenia, chronią przed stresem, wrzodami żołądka oraz chorobą Alzheimera. W roślinie występują także związki z grupy alkaloidów (głównie nikotynowych), fitosteroli i kumaryn. Żeń-szeń indyjski zawiera dużo żelaza. W konsekwencji wpływa to na wzrost hemoglobiny, erytrocytów i białych krwinek.
Ashwagandha - działanie rośliny
1. Pozytywny wpływ na układ nerwowy
Ashwagandha wzmacnia siły witalne i poprawia pracę mózgu zwiększając jego wydolność. Wspomaga pamięć, zdolność do uczenia się i zapamiętywania. Ponadto działa adaptogennie, przeciwdepresyjnie i przeciwlękowo. Dzięki zawartości dużych ilości żelaza, poprawia transport tlenu do mózgu przez erytrocyty. Ma także wpływ na syntezę nowych neuronów i stymuluje wydłużenie aksonów. Substancje znajdujące się w Ashwagandhdzie chronią neurony przed toksycznymi czynnikami i pobudzają je do wydzielania BDNF – czynnika wzrostu nerwów.
2. Działa antystresowo i pomaga w zaburzeniach układu nerwowego
Roślina redukuje stres i zwiększa tolerancję w sytuacjach napięcia nerwowego. Ponadto wspomaga nasz zdrowy sen, ale nie powoduje senności. Ma działanie przeciwdepresyjne, a efekty są porównywalne jak w przypadku stosowania leków opartych o imipraminę. Dodatkowo pomaga przy obniżonym nastroju, przygnębieniu. Łagodzi zaburzenia nerwicowe, lęki, fobie, objawy zespołu ADHD, wspomaga leczenie chorób psychicznych, maniakalno-depresyjnych, psychozy alkoholowej i schizofrenii. Również pomaga przy leczeniu stwardnienia rozsianego i choroby Alzheimera. Dodatkowo hamuje działanie acetylocholinerazy – enzymu rozkładającego acetylocholinę (neuroprzekaźnika odpowiadającego za procesy pamięciowe mózgu). Jego niedobór jest związany z powstawaniem choroby Alzheimera.
3. Chroni układ odpornościowy
Udowodniono, że w kontakcie z patogenem witanolidy zawarte w tej roślinie nasilają proces namnażania komórek układu odpornościowego – limfocytów B i T. Stymulują układ odpornościowy i zapobiegają jego osłabieniu wskutek stosowania leków. Składniki zawarte w tej roślinie chronią nasz organizm przed rozwojem przeziębienia i grypy, ponieważ wzmacniają aktywność komórek NK (natural killers – naturalni zabójcy), które odpowiadają za niszczenie szkodliwych wirusów i bakterii.
4. Działanie antynowotworowe
Chociaż do tej pory nie udowodniono wpływu witanii na zwalczanie tej choroby, to ze względu aktywację komórek układu odpornościowego jest polecana osobom, u których stosuje się chemioterapię. Ze względu na pozytywny wpływ na układ odpornościowy może łagodzić skutki terapii i chronić organizm w okresie obniżonej odporności.
5. Wpływ na układ rozrodczy
Suplementacja Ashwagandhy może prowadzić do wzrostu libido u kobiet i mężczyzn oraz podniesienia poziomu testosteronu. Ponadto poprawia funkcję układu rozrodczego i pozytywnie wpływa na sprawność seksualną u mężczyzn. Poprawia parametry nasienia, ruchliwość plemników i płodność.
6. Reguluje działanie układu hormonalnego
Roślina ta pobudza czynność tarczycy, dlatego może być stosowana przy niedoczynności tego gruczołu. Badania pokazują, że zły stan tego gruczołu sprzyja depresji i przemęczeniu, co tłumaczy, dlaczego na stres i nerwowość tak często skarżą się osoby z chorą tarczycą. Dodatkowo reguluje zaburzenia cyklu miesiączkowego, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego, dodatkowo zwiększa libido i sprawność seksualną u mężczyzn.
7. Pozytywnie działa na układ krwionośny
Ashwagandha wzmacnia układ krążenia, pomaga zwalczać anemię. Ponadto poprawia jakość krwi: podnosi poziom hemoglobiny, obniża poziom cholesterolu, triglicerydów, LDL i cukru (ma więc działanie przeciwcukrzycowe), stymuluje wzrost poziomu cholesterolu HDL. Co więcej, chroni serce i przeciwdziała chorobie wieńcowej.
8. Poprawia kondycję fizyczną
Ashwagandha poprawia koordynację psychomotoryczną, ponadto zwiększa wydolność fizyczną, zmniejsza czas reakcji.
9. Pozytywnie wpływa na wątrobę
Witania ospała chroni ją przed szkodliwym wpływem toksycznych związków (w tym metali ciężkich), zapewniając jej barierę ochronną.
10. Niektóre źródła donoszą również, że Ashwagandha odmładza
Badania pokazują, że spowalnia procesy starzenia się organizmu, a ponadto przeciwdziała siwieniu włosów.
11. Wzmacnia tkankę mięśniową
Używanie tej rośliny zapewnia poprawę napięcia mięśni oraz redukcję stanów zapalnych.
12. Wspomaga układ oddechowy
Roślina jest szczególnie pomocna przy leczeniu astmy i alergii. Ponadto łagodzi katar i kaszel.
Na co zwracać uwagę przy wyborze preparatu z Ashwagandhy
Przy wyborze preparatu z witanii ospałej wystrzegajmy się ziół z internetowych aukcji i targowisk. Takie środki mogą nie zawierać substancji aktywnych, albo zawierać ich zbyt mało, przez co nie będą działać. W dodatku mogą być zanieczyszczone pestycydami, albo metalami ciężkimi. Dlatego warto poszukać preparatów, które mają potwierdzoną ilość steroidowych laktonów, które są jednymi z najważniejszych substancji czynnych. Preparat powinien mieć certyfikat ekologiczny, co gwarantuje jego jakość i czystość oraz powinien być standaryzowany. Niektóre preparaty zawierają naturalne dodatki poprawiające wchłanianie, np. algi brunatne i korzeń imbiru. Należy wystrzegać się tych syntetycznych, np. stearynianu magnezu, sztucznych barwników. Wybierzmy zaufaną markę produktu, cieszącą się dobrą opinią. W Delikatesach Ekologicznych Aleeko znajdziecie Państwo szeroki wybór preparatów z Ashwagandhy oraz fachową pomoc przy wyborze odpowiedniego dla siebie.
Suplement w formie kapsułek
Dawkowanie Ashwagandhy
Ashwagandha dostępna jest w formie rozdrobnionej, jak i wyciągu w kapsułkach. Dawka suchego ekstraktu, która skutecznie działa to ok. 500 mg na dzień, tj. 1,5% witanolidów. Sproszkowany korzeń należy zażywać w ilości ok. 6-7 g dziennie. Można również z rośliny przygotowywać nalewki w stosunku 1:2, które spożywamy w ilości 12 ml dziennie. Kapsułki stosujemy 2 razy dziennie, po jednej przed posiłkiem. Ashwagandhę należy przyjmować co najmniej przez kilka tygodni. Poprawa stanu zdrowia następuje stopniowo, lecz jest ona długotrwała.
Łączenie Ashwagandhy z innymi preparatami
Ashwagandhę można łączyć z wieloma innymi środkami, które dodatkowo wspomagają jej działanie:
- różeniec górski (Rhodiola) – poprawa koncentracji, wzrost wytrzymałości
- żeń-szeń (Ginseng), buzdyganek naziemny (Tribulus) – wzrost libido, witalności, afrodyzjak
- czarna fasola afrykańska (Griffonia simplicifolia) – leczenie głębokiej depresji oraz bezsenności
- miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba) – leczenie Alzheimera i Parkinsona, poprawa krążenia krwi
- jagody goji (Goji berry) – działanie przeciwstarzeniowe, nasenne, zwiększenie wytrzymałości organizmu
- maczużnik (Cordyceps) – poprawa sprawności seksualnej, wzrost wytrzymałości
- ostryż długi (Turmeric), lukrecja (Liquorice), melisa lekarska (Lemon balm) – lepsze trawienie, redukcja wrzodów, ograniczanie wydzielania kwasów żołądkowych
- macierzanka (Thyme), jeżówka (Echinacea), eukaliptus (Eucalyptus) – działanie antyseptyczne, przeciwwirusowe oraz przeciwbakteryjne.
Przeciwwskazania i skutki uboczne
Ashwagandha nie powinna być przyjmowana przez kobiety w ciąży, w czasie laktacji, osoby zażywające leki uspokajające, nasenne, przeciwpadaczkowe (barbiturany) i niektóre leki przeciwbólowe.
Ponadto u niektórych osób zaobserwowano w wyniku przyjmowania preparatów z tej rośliny nadczynność tarczycy, a także dolegliwości skórne, takie jak świąd, przebarwienia i pieczenie.
Można ją przyjmować długofalowo i nie powoduje uzależnień.
Źródła:
Singh N, Bhalla M, de Jager P, Gilca M. An Overview on Ashwagandha: A Rasayana (Rejuvenator) of Ayurveda. African Journal of Traditional, Complementary, and Alternative Medicines. 2011;8(5 Suppl):208-213. doi:10.4314/ajtcam.v8i5S.9.
https://neuroexpert.org/wiki/ashwagandha-withania-somnifera/.
