Jagoda kamczacka – dla zdrowych oczu i nie tylko

Jagoda kamczacka to polska nazwa rośliny o fioletowoczarnych niby-jagodach, która ma wiele synonimów: wiciokrzew siny, suchodrzew jadalny, suchodrzew siny, suchodrzew błękitny, lonicera, borówka kamczacka. Pochodzi od  gatunków Lonicera kamtschatica oraz Lonicera caerulea (syn. Lonicera caerulea var. edulis), Lonicera altaica pochodzących z Rosji oraz Lonicera caerulea var. emphyllocalyx z Hokkaido w Japonii. Jagoda kamczacka ma niezwykłe właściwości doceniane i wykorzystywane od wieków w medycynie ludowej północnej Rosji, Chin oraz Japonii. Naturalnie roślina występuje w Azji północno-wschodniej. Obecnie jest uprawiana w chłodniejszych rejonach północnej Europy, także w Polsce.

            Owoce są mięsiste, wydłużone i pokryte niebieskim, woskowym nalotem. Soczyste, słodko-kwaśne jagody pochodzą tylko gatunków Lonicera kamtschatica i Lonicera edulis. Jednak odmiany mające w rodowodzie Lonicera altaica, mają owoce charakteryzujące się wyraźną cierpkością i goryczką.

Składniki odżywcze jagody kamczackiej

Wzrasta zainteresowanie owocami gatunków roślin rzadko dotychczas uprawianych lub pozyskiwanych ze środowisk naturalnych, które mają ciemną skórkę. Takie owoce zazwyczaj mają działanie przeciwutleniające i zdolność do neutralizowania aktywności wolnych rodników. Szczególną rolę wśród antyoksydantów przypisuje się związkom fenolowym. Polifenole to wtórne metabolity roślinne o bardzo zróżnicowanej strukturze, masie cząsteczkowej i właściwościach fizycznych, biologicznych i chemicznych. Wyróżniono cztery grupy związków fenolowych w zależności od struktury podstawowego szkieletu węglowego: fenolokwasy, flawonoidy, stilbeny i lignany. Jagoda kamczacka ma owoce porównywane pod względem ilości polifenoli do owoców borówki, jeżyny i porzeczki. Mają wysoką aktywność przeciwutleniającą i jednocześnie wysoką koncentrację polifenoli, w tym antocyjanów. W jagodach tej rośliny stwierdzono dużą ilość polifenoli ogółem (429,8 mg kwasu galusowego w 100 g).

Wśród frakcji fenolowej, wyodrębniono kwas chlorogenowy (0,42 %), kawowy (0,14 %) i ferulowy (0,10 %). Największą i najbardziej zróżnicowaną grupę związków fenolowych znajdujących się w roślinach stanowią flawonoidy. Wśród flawonoidów ważną klasę stanowią antocyjany. Antocyjany występują przeważnie w zewnętrznej części owoców. Jagoda kamczacka ma znacznie większą ich zawartość w skórce (12,28 g/kg) niż w miąższu z sokiem (4,34 g/l).

Owoce jagody kamczackiej są też dobrym źródłem witaminy C, należącej do naturalnych przeciwutleniaczy. Jej zawartość w owocach waha się od 48,4 do 66,1 mg/100 g, w zależności od odmiany i sezonu badań. Wspomaga ona funkcjonowanie układu odpornościowego przyczyniając się do wzmocnienia odporności i zmniejszenia zachorowalności na różnego rodzaju infekcje.W dodatku jagoda kamczacka dostarcza także witamin z grupy B, które zapewniają prawidłową pracę układu nerwowego oraz niezbędnych organizmowi składników mineralnych: wapnia, potasu, fosforu oraz magnezu.

Sok z jagody kamczackiej 330 ml BIO Batom

(opinie: 0)

Cena 18,05 zł

Do koszyka

Potencjał przeciwutleniający

Miarą właściwości przeciwutleniających owoców jest ich potencjał przeciwutleniający, który zależy od stężenia wszystkich związków przeciwdziałających procesom utleniania oraz aktywność enzymów antyoksydacyjnych. Owoce roślin z rodzaju Lonicera charakteryzują się wysoką pojemnością przeciwutleniającą, przede wszystkim ze względu na dużą zawartość polifenoli, w tym antocyjanów. Wśród mniej znanych roślin sadowniczych, takich jak: morwa czarna Morus nigra, dereń jadalny Cornus mas, jeżyna Rubus fruticosus, tarnina Prunus spinosa i jarzębina Sorbus aucuparia, charakteryzują się największą zawartością antocyjanów (8,58 ÷ 19,8 mg/kg). O właściwościach przeciwutleniających jagody kamczackiej decydują kwasy fenolowe i flawonoidy. Pojemność wiązania rodników tlenowych (ORAC) owoców jagody kamczackiej (Lonicera caerulea) mieści się w zakresie 18 ÷ 104 μmol Troloxu na gram.

Czynniki wpływające na jakość jagód

Skład chemiczny owoców zależy od terminu zbioru. Owoce zbierane później są większe, charakteryzują się innym składem chemicznym w porównaniu z owocami zbieranymi na początku owocowania. W rezultacie, w owocach z późniejszych zbiorów zawartość ekstraktu jest większa. W dodatku obserwuje się też znaczny wzrost zawartości polifenoli w owocach z późniejszych zbiorów. Większa zawartość antocyjanów w owocach dojrzewających na drzewach i bezpośrednio naświetlanych promieniami słonecznymi w porównaniu z owocami zerwanymi wcześniej i dojrzewającymi w magazynach wynika z fotochemicznej natury procesu syntezy antocyjanów. Na skład chemiczny wpływają również zabiegi uprawowe, takie jak nawadnianie. W dodatku, jagoda kamczacka nie jest wymagająca pod względem warunków glebowych. Wpływ mają również warunki klimatyczne w danym sezonie wegetacyjnym.

Temperatura jest najistotniejszym czynnikiem wpływającym na zawartość składników odżywczych w owocach, ich wzrost, dojrzewanie, a potem trwałość po zbiorze. Badania naukowe dowodzą, że wzrost masy i średnicy owoców najintensywniej występują tuż przed zbiorem, gdy temperatura powietrza jest wyższa. Ponadto, zawartość antocyjanów zależy od cech genetycznych poszczególnych odmian jagody kamczackiej.

Właściwości prozdrowotne jagody kamczackiej

Owoce jagody kamczackiej często są określane eliksirem życia, albo owocem wiecznej młodości. Opóźniają procesy starzenia się skóry i zapobiegają występowaniu wielu chorób przewlekłych – nowotworów, chorób układu sercowo-naczyniowego (np. miażdżycy, zawału serca, udaru mózgu), cukrzycy. W dodatku, jagody są bogate w związki wzmacniające naczynia krwionośne, działają przeciwzapalnie i  przeciwsklerotycznie (dzięki dużej zawartości polifenoli, w tym antocyjanów). W dodatku, znane jest protekcyjne działanie antocyjanów zawartych w jagodach w chorobach nowotworowych, gdyż powodują wygaszanie wolnych rodników. Związki fenolowe występujące w owocach kamczatki zmniejszają ryzyko rozwoju chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca i otyłość. Przyczyniają się również do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu, który w rezultacie może prowadzić do powstania chorób układu sercowo-naczyniowego. W dodatku jagoda kamczacka korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu pokarmowego, łagodząc dolegliwości trawienne.

            Antocyjany z owoców jagody kamczackiej wspomagają leczenie chorób oczu i mają bardzo pozytywny wpływ na wzrok. Zmniejszają kruchość naczyń włosowatych, polepszają przepuszczalność śródbłonka, normalizują niektóre dolegliwości wzroku, poprawiają adaptację oka do widzenia po zapadnięciu zmroku. Wspomagają mikrokrążenie w gałkach ocznych. W schorzeniach takich jak choroby siatkówki typu wirusowego, jaskra prosta oraz toksyczne niedowidzenie wyciąg z antocyjanów może łagodzić zmiany na poziomie naczyń siatkówki lub zapobiegać zmianom w polu widzenia.

            Jagoda kamczacka wykazuje również zastosowanie w leczeniu infekcji wirusowych i bakteryjnych. Ma właściwości odtruwające, dlatego owoce stosuje się przy zatruciach metalami ciężkimi, lekarstwami oraz przy leczeniu schorzeń układu krwionośnego. W dodatku, sokiem owoców można leczyć wrzody i liszaje, natomiast wywar poleca się do płukania jamy ustnej i gardła przy chorobach dziąseł, nieżytach, anginie.

Zastosowanie jagody

W celach prozdrowotnych zbiera się zarówno owoce, jak i kwiaty. Z suszonych kwiatów przyrządza się lecznicze napary, które działają hamująco na rozwój bakterii i wirusów. Dodatkowo znajdują one zastosowanie w zwalczaniu przeziębień, grypy oraz infekcji górnych dróg oddechowych. W leczeniu bólu gardła, nieżytu nosa oraz stanów zapalnych dziąseł wskazane jest stosowanie płukanek przygotowanych na bazie wywaru z kwiatów wiciokrzewu kamczackiego. W dodatku, sok z jagody kamczackiej stosuje się w łagodzeniu objawów towarzyszących chorobie wrzodowej oraz w leczeniu chorób skórnych. Owoce kamczatki znajdują szerokie zastosowanie w kuchni, jako składnik sałatek owocowych, galaretek oraz dodatek do lodów i ciast. Na bazie jagód kamczackich przygotowuje się zimowe przetwory, takie jak konfitury, dżemy i soki, ale również prozdrowotne nalewki. W dodatku, można je także mrozić i suszyć. Owoce stosuje się również jako naturalny barwnik.

Jagody w formie suplementu diety

Owoce jagody kamczackiej możemy stosować także w formie suplementu. Polecamy Państwu naturalny produkt Powerbiotic w postaci liofilizatu na bazie soku z ekologicznej jagody kamczackiej. Produkt posiada następujące właściwości :

• Wspomaga leczenie chorób narządu wzroku.

• Naturalne źródło cennych przeciwutleniaczy – flawonoidy, antocyjany polifenoli roślinnych.

• Wspomaga odporność.

• Wpływa korzystnie na prawidłową pracę układu nerwowego.

• Wspiera obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.

• Pomaga chronić organizm przed wystąpieniem chorób układu sercowo-naczyniowego.

• Wpływa korzystnie na prawidłowy cholesterol.

Źródła:

Gruia M.I., Opera E., Gruia I., Negoita V., Farcasanu I.C.: The antioxidant response induced by Lonicera caerulea berry extracts in animals bearing experimental solid tumors. Molecules, 2008, 13, 1195-1206.

Ochmian I., Skupień K., Grajkowski J., Smolik M., Ostrowska K.: Chemical composition and physical characteristics of fruits of two cultivars of blue honeysuckle (Lonicera caerulea L.) in relation to their degree of maturity and harvest date. Not. Bot. Hortic. Agrobiol., 2012, 40 (1), 155-162.

Oszmiański J., Souquet J.M., Moutounet M.: Antocyjany owoców borówki kamczackiej. Zesz. Nauk. AR Wrocław, Technol. Żywn., 1995, 8 (273), 67-72.

Szot I., Lipa T., Sosnowska B.: Jagoda kamczacka – właściwości prozdrowotne owoców i możliwości ich zastosowania. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2014, 4 (95), 18 – 29.