Prasa do tłoczenia oleju - czy warto?
O właściwościach dobrej jakości olejów i tłuszczów w naszej diecie chyba już nikogo nie trzeba przekonywać. Dlatego powinniśmy je włączyć do naszego codziennego menu. Pisaliśmy szerzej o tym na blogu. Czy prasa do samodzielnego tłoczenia oleju to dobry i potrzebny zakup? Które oleje są najlepsze? Czy warto kupić prasę do samodzielnego tłoczenia olejów?
Rola tłuszczów w organizmie człowieka
Tłuszcze są najbardziej skoncentrowanym źródłem energii w pożywieniu człowieka. W ich skład wchodzą kwasy tłuszczowe, w tym niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowych (NNKT) i witaminy rozpuszczalne w tłuszczach – A, D, E. Organizm czerpie z nich składniki do budowy komórek, tkanek i narządów oraz do syntezy niektórych substancji biologicznie czynnych.
Rodzaje kwasów tłuszczowych
W zależności od liczby podwójnych wiązań, kwasy tłuszczowe dzieli się na: nasycone (SFA), jednonienasycone (MUFA), wielononienasycone (PUFA). Polienowe kwasy tłuszczowe zawierają więcej niż jedno podwójne wiązanie i w zależności od położenia pierwszego z nich dzieli się je na dwie grupy: n-3 lub omega-3, czyli rodzina kwasu alfa-linolenowego (ALA) (pierwsze podwójne wiązanie przy 3. atomie węgla, licząc od grupy CH3) oraz n-6 lub omega-6, czyli rodzina kwasu linolowego (LA) (pierwsze podwójne wiązanie przy 6. Atomie węgla). Kwasy te nie podlegają syntezie w organizmie człowieka i większości zwierząt, a zatem muszą być dostarczone wraz z pożywieniem.
Polienowe kwasy tłuszczowe
Najistotniejsze znaczenie wśród polienowych kwasów tłuszczowych mają długołańcuchowe polienowe kwasy tłuszczowe, których źródłem są rośliny i produkty roślinne, takie jak: orzechy (szczególnie angielskie orzechy włoskie), nasiona sezamu, siemienia lnianego i oleje roślinne, takie jak sojowy i rzepakowy oraz ryby (przede wszystkim ryby zimnych wód) i owoce morza. Kwas linolowy występuje w większych ilościach w olejach jadalnych, np. w: kukurydzianym, słonecznikowym, sojowym, a w mniejszych ilościach w rzepakowym.
Wpływ kwasów omega-3 na organizm człowieka
Pozytywny wpływ kwasów tłuszczowych omega-3 na organizm polega na:
- redukowaniu stężenia triacylogliceroli w osoczu krwi
- normalizacji ciśnienia krwi
- działaniu przeciwzakrzepowym
- hamowaniu rozwoju choroby niedokrwiennej serca i choroby wieńcowej serca
- działaniu przeciwmiażdżycowym
- działaniu przeciwzapalnym i przeciwalergicznym
- hamowaniu rozwoju cukrzycy typu II
- działaniu przeciwnowotworowym
- ochronie układu immunologicznego
- działaniu przeciwdepresyjnym
- przeciwdziałaniu otyłości
- korzystnym oddziaływaniu na skórę i działaniu leczniczym w przypadku schorzeń skórnych.
Wpływ kwasów omega-6 na organizm człowieka
Rola kwasów tłuszczowych omega-6 w organizmie również jest nieoceniona, a ich niedobór w codziennej diecie może mieć fatalne skutki dla zdrowia. Wykazują one działanie przeciwzapalne i immunomodulujące, w znacznym stopniu zmniejszają ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu, co podyktowane jest zmniejszaniem stopnia agregacji płytek krwi, a w rezultacie regularne spożywanie produktów spożywczych bogatych w kwasy omega-6 skutecznie obniża poziom złego cholesterolu we krwi. Kwasy tłuszczowe omega-6 wpływają na choroby autoimmunologiczne, takie jak: stwardnienie rozsiane, toczeń oraz reumatoidalne zapalenie stawów. Wspierają prawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego w okresie płodowym oraz regulują i usprawniają przekazywanie impulsów nerwowych, co w rezultacie bezpośrednio przekłada się na pracę układu nerwowego.
Inne zalety kwasów omega-6
W dodatku kwasy te wpływają na pracę układu trawiennego, serca, mózgu oraz nerek. Wspierają walkę z takimi chorobami, jak: ADHD, zaburzenia hormonalne, cukrzyca typu 2, osteoporoza, nadciśnienie tętnicze. Jednak kwasy omega-6 muszą być dostarczane do organizmu w odpowiednich proporcjach. Zbyt duże ich stężenie w organizmie może przyczyniać się do zaburzeń hormonalnych i odpornościowych, zaburzeń w pracy układu sercowo-naczyniowego, a także może przyspieszyć zmiany miażdżycowe.
Proporcje omega-6 do omega-3
Prozdrowotny wpływ kwasów omega-3 i omega-6 na nasz organizm zależy od ich prawidłowych proporcji i stanu zdrowia. Przyjęto, że proporcje między 2,5 : 1 (omega-6 : omega-3) i 5 : 1 (omega-6 : omega-3) są korzystne, podczas gdy dzienne spożycie 2,5 : 1 (omega-6 : omega-3) okazało się korzystne w przypadkach raka jelita grubego, (2-3) : 1 (omega-6 : omega-3) w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów, a 5 : 1 (omega-6 : omega-3) w przypadku astmy.
Prasa do samodzielnego tłoczenia i zalety domowego oleju
Czy myśleliście Państwo kiedyś o zakupie prasy do samodzielnego tłoczenia oleju? W naszej ofercie mamy prasy do oleju polskiej formy ALFA. Są one niewielkich gabarytów i moją nowoczesny wygląd. W dodatku prasa do samodzielnego tłoczenia oleju ma 10-letnią gwarancję producenta. Dzięki temu urządzeniu możemy wytłoczyć na zimno dowolny olej, bez utraty witamin czy kwasów omega-3 i -6, gdyż temperatura tłoczenia nie przekracza 50 stopni C.
Zalety samodzielnie tłoczonego oleju
Olej uzyskany przy pomocy prasy do tłoczenia oleju jest nierafinowany, surowy, niefiltrowany, a w rezultacie znacznie bogatszy w składniki odżywcze niż jego gotowy odpowiednik ze sklepowej półki. Ich proporcje w konkretnych olejach zależą od rodzaju użytych orzechów, pestek lub nasion oleistych, z których zostały wytłoczone. Jest wolny od konserwantów, a orzechy czy nasiona nie są poddawane dodatkowym procesom obróbki. Domowy olej tłoczony przy pomocy prasy do tłoczenia oleju w dodatku jest nieporównywalnie lepszy smakowo i jakościowo, nawet w stosunku do dobrej jakości kupnych olejów. Mamy pewność co do składu oleju. Możemy go przechowywać w lodówce 2-3 tygodnie. Ponadto mamy kontrolę nad ilością oleju – przygotowujemy go tylko tyle, ile potrzebujemy. Świeżo tłoczony olej uzyskany przy pomocy prasy do tłoczenia oleju jest najsmaczniejszy i najbogatszy w składniki odżywcze i cenne dla organizmu właściwości.
Przechowywanie i zastosowanie produktów ubocznych
Kwasy omega-3 utleniają się z olejów szybko, dlatego nie można oleju przechowywać zbyt długo. Prasa do tłoczenia oleju i jej możliwości, daje nam kontrolę nad jego prawidłowym przechowywaniem – chronimy go przed słońcem i wysokimi temperaturami. W dodatku zaletą samodzielnej produkcji oleju przy pomocy prasy do tłoczenia oleju jest też dbałość o środowisko – proces „zero waste”. Z wytłoków i oleju można zrobić mąkę albo desery, np. kulki mocy, pesto, ciasta z mąki powstałej z wytłoczyn, chałwę. Ponadto oleje, które uzyskamy przy pomocy prasy do tłoczenia oleju przydadzą nam się nie tylko w kuchni, ale również w pielęgnacji naszej skóry, włosów, paznokci. O ich zastosowaniu pisaliśmy na naszym blogu.
Z jakich surowców możemy tłoczyć domowy olej?
Oleje możemy tłoczyć przy pomocy prasy do tłoczenia oleju z roślin oleistych. Nadają się do tego m.in. różnego rodzaju orzechy: laskowe, ziemne, włoskie, brazylijskie, pini, macadamia, pecan, nerkowce, pistacje, migdały, pestki: dyni, słonecznika, rzepaku, winogron, konopi, sosny, kolendry, gorczycy, chia, czarnuszki, mak, sezam, surowe oliwki, miąższ kokosa. Najwyższą zawartość tłuszczu wśród orzechów mają: macadamia, włoskie, laskowe i pecan.
Jeśli chodzi o wydajność prasy do tłoczenia oleju, to z 200 g orzechów (waga bez łupin) można uzyskać ok. 120 ml niefiltrowanego oleju orzechowego. Taki olej jest bogaty m.in. w selen, magnez, cynk, fosfor, żelazo, wapń, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy z grupy B i antyoksydanty (przeciwutleniacze).
Jak spożywać oleje nierafinowane?
Świeżo tłoczone oleje przy pomocy prasy do tłoczenia oleju powinno się spożywać na zimno. Tylko w takiej formie zachowują pełnię składników odżywczych. Są dobrym dodatkiem do potraw na zimno, np. pasztetu, sałatek, sosów, dipów, kanapek. Można je dodawać także do potraw na ciepło, ale po ich przyrządzeniu, np. do zup, warzyw po obróbce cieplnej, ryb, pieczonego sera, mięs. Podgrzewanie oleju nierafinowanego sprawia, że traci on cenne właściwości.
Źródła:
K. MARCINIAK-ŁUKASIAK. ROLA I ZNACZENIE KWASÓW TŁUSZCZOWYCH OMEGA-3 , ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 6 (79), 24 – 35.
A. OBIEDZIŃSKA, B. WASZKIEWICZ-ROBAK. OLEJE TŁOCZONE NA ZIMNO JAKO ŻYWNOŚĆ FUNKCJONALNA, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 1 (80), 27 – 44 .