Oczyszczanie organizmu z toksyn metali ciężkich
Codziennie stykamy się z toksynami i metalami ciężkimi, które mogą znajdować się w pożywieniu, w zanieczyszczonym powietrzu, w wodzie, w kosmetykach, a nawet w niektórych lekach. Niebezpieczne substancje są w dzisiejszych czasach wręcz wszechobecne. Sprawdź czym może skutkować zbyt duża ilość różnego rodzaju zanieczyszczeń w organizmie i jak pozbyć się toksyn ze swojego ciała.
Zatrucie metalami ciężkimi – objawy
Jeśli metale trafiają do naszego organizmu w śladowych ilościach, jest on w stanie samodzielnie uporać się z ich ewentualnym nadmiarem. Problemy zaczynają pojawiać się, gdy organizm przyjmuje codziennie zbyt duże ilości metali ciężkich i toksyn, które potem odkładają się w różnych narządach i zakłócają procesy zachodzące w naszym ciele. W obecnych czasach coraz częściej dochodzi do takich sytuacji z powodu zanieczyszczenia środowiska, żywności i wody. Wówczas mogą występować: bóle brzucha, przewlekłe zmęczenie, ból głowy, a także ból stawów i mięśni. Jeśli nasz organizm nie radzi sobie z wydalaniem różnego rodzaju toksyn, pojawiają się także inne sygnały ostrzegawcze np.: cienie
pod oczami, nalot na języku, problemy skórne, obniżony nastrój, osłabiona odporność czy nieprzyjemny oddech. Ostre zatrucia wywoływane często przez rtęć, kadm, ołów czy arsen stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia!
Jak usunąć metale ciężkie z organizmu?
Poważne zatrucia wymagają interwencji lekarzy i specjalistycznej pomocy medycznej. Jeżeli natomiast chcemy wspomóc organizm w codziennym procesie eliminowania toksyn, możemy zrobić to za pomocą odpowiedniej diety i suplementów. Należy jeść produkty zawierające błonnik, a także witaminy i naturalne antyoksydanty, a więc np.: płatki zbożowe, razowe pieczywo, orzechy, a także warzywa i owoce (żurawinę, seler, buraki, kapustę, natkę pietruszki, jabłka). Nie można zapominać również o wodzie. Trzeba pić co najmniej 2 litry wody dziennie, żeby mogła ona efektywnie usuwać zanieczyszczenia z organizmu. Niektóre produkty spożywcze należy z kolei ograniczyć np. cukier czy białą mąkę. Powinno się również zrezygnować z używek.
Suplementy na oczyszczenie organizmu z toksyn
Naturalne antyoksydanty należy pozyskiwać przede wszystkim z pożywienia. Nic nie zastąpi zdrowyc nawyków żywieniowych, ale w niektórych przypadkach można się wspomóc odpowiednimi suplementami. W sprzedaży dostępne są chociażby tabletki czy kapsułki zawierające substancje o działaniu oczyszczającym np. ekstrakt z czarnej aronii, selen, spirulinę czy chlorellę. Dostępne są również mieszanki ziołowe do sporządzania oczyszczających naparów np. z czystkiem, z owocem czarnego bzu czy też z zielem karczocha.
Co to są metale ciężkie?
Chociaż metale ciężkie nie posiadają jednoznacznej i precyzyjnej definicji, przyjmuje się, że termin ten jest używany w odniesieniu do pierwiastków używanych w przemyśle i jednocześnie odznaczających się toksycznością dla człowieka lub środowiska. Do metali ciężkich zaliczane bywają metale (np. rtęć, ołów, kadm, chrom, nikiel, miedź, cynk, bizmut), półmetale (np. arsen, tellur), a nawet niemetale (selen). Ich szkodliwość jest związana przede wszystkim ze zdolnością do kumulacji w organizmie – w kościach, nerkach i mózgu. Sole oraz tlenki tych pierwiastków mogą być przyczyną groźnych zatruć ostrych i przewlekłych, chorób układu krążenia, układu nerwowego, nerek, chorób nowotworowych. Część metali ciężkich nie wchłania się do organizmu w postaci pierwiastkowej. Zatrucia ostre powodują takie pierwiastki, jak: arsen, cynk, kadm, miedź i rtęć. Najczęściej są spowodowane narażeniem organizmu na duże dawki tych pierwiastków. Zatrucie przewlekłe jest wynikiem powtarzalnego lub ciągłego kontaktu z niskimi stężeniami metali ciężkich, prowadzącego do gromadzenia się toksycznej substancji w organizmie człowieka. Powodują je takie pierwiastki, jak: chrom, ołów, cyna, kobalt, nikiel, mangan, selen, żelazo, srebro.
Kto jest szczególnie narażony na zatrucia? W jaki sposób możemy się zatruć?
Przyczyną zatrucia toksycznymi metalami ciężkimi jest zawodowy kontakt z tymi związkami. Narażeni są pracownicy przemysłu chemicznego (garbarstwo, produkcja chemii gospodarczej, preparatów ochrony roślin, tworzyw sztucznych oraz wyrobów gumowych), nawozów sztucznych, celulozowo-papierniczego, elektrotechnicznego, a także pracownicy rafinerii ropy naftowej, elektrowni węglowych i przemysłu koksowniczego, hutnictwa i metalurgia żelaza, przemysłu szklarskiego, ceramicznego, cementowego i azbestowego. W grupie ryzyka znajdują się również osoby zajmujące się produkcją farb, rozpuszczalników i lakierów, lamp i urządzeń pomiarowych. Inną możliwością zatruć jest zanieczyszczenie środowiska (gleby, wody, powietrza), z którego przez układ oddechowy, pokarmowy i skórę toksyczne pierwiastki dostają się do naszego organizmu. Z zanieczyszczonego środowiska toksyczne związki dostają się do żywności - głównie ryb, grzybów i roślin. Wśród warzyw najbardziej narażone na zanieczyszczenia metalami ciężkimi są warzywa liściowe i korzeniowe (np. ziemniaki). Mniej szkodliwych dla zdrowia pierwiastków znajduje się w warzywach, których części użytkową są owoce, np. w pomidorach, warzywach strączkowych i dyniowatych. W warzywach takich jak kapusta czy kalafior, występuje naturalna ochrona przed pyłami w postaci osłaniających liści. Wśród ryb szczególnie zanieczyszczone metalami ciężkimi (zwłaszcza rtęcią) są marlin, miecznik, rekin i tuńczyk. Grzyby rosnące w miastach, np. pieczarki posiadają dużą zdolność kumulacji metali ciężkich, dlatego nie powinny być zbierane w takich miejscach. Jesteśmy narażeni na kontakt z metalami ciężkimi w życiu codziennym – występują w wodzie z kranu, pożywieniu, plombach dentystycznych (amalgamatowych), w starej farbie, szczepionkach, lekach, sprzęcie kuchennym, kosmetykach i przyborach toaletowych. Już jednorazowa ekspozycja na metale ciężkie w dużej ilości może spowodować wystąpienie objawów toksyczności – mdłości, wymioty, bóle głowy i drgawki. Niektóre objawy zatrucia są niespecyficzne i trudne do stwierdzenia.
Objawy zatrucia
źródło: poradnikzdrowie.pl Metale ciężkie nie podlegają degradacji biologicznej. Organizmy radzą sobie z nimi przez „ukrywanie” aktywnych jonów metali w obrębie białek, takich jak metalotioneiny, albo przez odkładanie ich w formie nierozpuszczalnej w granulach międzykomórkowych w celu długotrwałego składowania lub wydalenia wraz z odchodami. Pierwiastki te gromadzą się w organizmie, zwłaszcza w wątrobie i nerkach, doprowadzając do ich uszkodzenia. Mają też toksyczny wpływ na mózg, stąd często objawy ze strony układu nerwowego, takie jak, np. zaburzenia snu, upośledzenie koncentracji i pamięci, niedowłady, a nawet objawy przypominające choroby psychiczne. Mogą też doprowadzić do odwapnienia kości zmiany w układzie kostnym, niepłodności, niekorzystnych zmian w układzie sercowo-naczyniowym, uszkodzenia płodu, a także do rozwoju nowotworów, np. kadm zwiększa ryzyko rozwoju zwłaszcza raka nerek i gruczołu krokowego, a arsen - skóry, płuc i wątroby.
Jakimi metalami ciężkimi najczęściej się zatruwamy?
Najczęściej dochodzi do zatrucia takimi metalami ciężkimi jak kadm, ołów, rtęć, aluminium i arsen.
Kadm
Kadm występuje w wodzie, glebie, powietrzu, tkankach roślin i zwierząt, produktach zbożowych, warzywach, owocach oraz nawozach sztucznych (superfosfatach), a także w rybach hodowlanych i papierosach. Pierwiastek ten powoduje: zaburzenia cykli metabolicznych, zaburzenia metabolizmu białek, zakłóca przemianę witaminy B1, wpływa na metabolizm związków wapnia i fosforu, upośledza prawidłową mineralizację kości, a tym samym zwiększa ich łamliwość. Kadm został zaliczony do pierwiastków o działaniu rakotwórczym, potwierdzone jest również działanie embriotoksyczne i teratogenne. Prowadzi do uszkodzenia: wątroby, nerek, trzustki, jelit, różnych gruczołów i płuc. W moczu pojawia się dopiero po uszkodzeniu nerek.
Ołów
Ołów wchłaniany jest przez drogi oddechowe i skórę, w niższym stopniu przez układ pokarmowy, zatrucia występują u pracowników drukarń, fabryk akumulatorów i fabryk farb ołowiowych. Zatrucia przewlekłe tym pierwiastkiem dotyczą przede wszystkim układu pokarmowego i nerwowego, a także układu krwionośnego, sercowo-naczyniowego i oddechowego, a także nerek i wątroby. Powoduje zaburzenia funkcji rozrodczych i metabolizmu wapnia, przez co jego nadmiar w organizmie jest przyczyną deformacji kości.
Rtęć
Rtęć jest substancją, która nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Najsilniejsze działanie trujące wśród soli nieorganicznych mają: sublimat (chlorek rtęciowy), oksycyjanek, azotan rtęciowy, cyjanek. Działanie toksycznych związków rtęci polega na wiązaniu się jonów rtęci z białkami i blokowaniu ważnych dla życia enzymów. Mechanizm ten dotyczy wszystkich tkanek i narządów. Organiczne związki rtęci prowadzą do zmian zwyrodnieniowych, zwłaszcza w ośrodkowym układzie nerwowym. U małych dzieci może dojść do przypadkowego zatrucia rtęcią, np. w wyniku uszkodzenia termometru rtęciowego. Duże ilości oparów rtęci pochodzą z plomb amalgamatowych. Ważny jest sposób usuwania plomb – wiertła wysokoobrotowe uwalniają rtęć, co prowadzi do zatrucia. Do innych źródeł zatrucia rtęcią możemy również zaliczyć: owoce morza; ryby (łosoś, tuńczyk, miecznik); dym z fabryk, które spalają węgiel; wybrane rodzaje farb; przedmioty służące do mierzenia ciśnienia krwi; żarówki fluorescencyjne; rtęć znajdują się w organizmie matki może przechodzić na dziecko przez łożysko; również kobiety karmiące piersią, które mają w organizmie rtęć mogą ją przekazać dziecku przez pokarm. Rtęć występowała kiedyś w szczepionkach podawanych niemowlętom, która w swoim składzie zawierała dawkę rtęci przekraczającą normy bezpieczeństwa (organiczny związek rtęci i thimerosal).
Aluminium
Aluminium (glin) nie jest metalem ciężkim, ale zalicza się do pierwiastków groźnych dla zdrowia. Znajduje się w garnkach kuchennych, folii aluminiowej, napojach i żywności puszkowanej, proszku do pieczenia, soli warzonej, wybielanej mące, serach procesowanych, wodzie kranowej, preparatach na nadkwasotę, szczepionkach, niektórych lekach, spalarniach śmieci, dezodorantach i szamponach. Powszechnie jego występowanie sprawia, że oczyszczanie organizmu z aluminium nie jest łatwe. Objawami nadmiaru aluminium są: anemia, schorzenia krwi, chroniczne zmęczenie, próchnica zębów, zaburzenia pracy: tarczycy, wątroby, nerek, problemy neurologiczne, krzywica, skolioza, zanik pamięci, choroba Parkinsona i Alzheimera, ALS, leukocytoza, osteomalacja i wrzody.
Arsen
Arsen do organizmu może przedostać się poprzez układ pokarmowy, oddechowy oraz bezpośrednio przez skórę. Pierwiastek ten występuje w owocach morza, drobiu i grzybach. Nieorganiczne formy arsenu są obecne w winach. Nieorganiczny związek arsenu to arszenik - dawka śmiertelna to 0,1-0,3 g. Ostre zatrucie występuje u osób, które spożyły związek w celu popełnienia samobójstwa lub chcących kogoś śmiertelnie otruć. Działanie arszeniku polega na uszkadzaniu naczyń włosowatych oraz enzymów tkankowych. W dalszej kolejności dochodzi do uszkodzenia wątroby i nerek. Przewlekłe zatrucie arsenem najczęściej występuje u osób, które pracują np. w odlewni, przemyśle chemicznym, ceramicznym lub szklanym.
Diagnostyka
Jednym ze sposobów zbadania ilości metali ciężkich w naszym organizmie jest analiza pierwiastkowa włosa, która pozwala na ocenę stężenia pierwiastków i ich wzajemne proporcje. Stan mineralny organizmu jest odzwierciedleniem nie tylko stanu odżywienia, ale także kondycji neuroendokrynnej organizmu ludzkiego. Wykonuje się również test poziomu pierwiastków w moczu (badanie Toxic). Test ten mierzy poziom 18 pierwiastków odżywczych i 20 pierwiastków toksycznych. Pełny test poziomu pierwiastków w moczu oraz test klirensu pierwiastków toksycznych określa stopień wydalania pierwiastków z moczem, zaabsorbowanych podczas długotrwałej bądź ostrej ekspozycji. Jest to idealny test dla pacjentów, u których podejrzewa się ekspozycję na metale ciężkie oraz niedobory minerałów. Badanie to można wykonać również z prowokacją przyjmując wcześniej np. EDTA, DMSA, DMP. Dla niektórych pierwiastków wykonuje się także badanie stężenia we krwi, np. dla rtęci.
Leczenie
Leczenie zatrucia metalami ciężkimi nie jest łatwe i zależy od rodzaju metalu ciężkiego. W przypadku zatrucia ołowiem stosuje się doustną lub dożylną chelację przy użyciu EDTA. EDTA to związek, który “wychwytuje” i usuwa z organizmu szkodliwe metale. Metoda ta, choć niedoskonała, stała się standardem w detoksykacji. Można wykonać płukanie żołądka 3% siarczanem sodowym z dużą ilością węgla aktywowanego. Aby pomóc osobie, u której doszło do zatrucia solami rtęciowymi, należy podać jej jak najszybciej do wypicia mleko z białkiem kurzym, sprowokować wymioty i przewieźć do szpitala. Odtrutką w zatruciu rtęcią metaliczną oraz solami rtęci stosowany jest BAL, czyli dimerkaptopropanol, który podaje się domięśniowo. Rtęć odkłada się w tkankach tłuszczowych i ciężko ją z nich uwolnić. Jest najtrudniejszym do usunięcia z organizmu metalem ciężkim. Amalgamatowe wypełnienia zębów odpowiadają za większość zatruć.
Co usuwa toksyny z organizmu? Naturalne sposoby
Dużą skuteczność mają naturalne substancje chelatujące: chlorella (alga), czosnek, kolendra, N-acetylocysteina (pochodna białka), glutation (antyoksydant wytwarzany przez nasz organizm), kwas alfa-liponowy (jak glutation), selen (pierwiastek śladowy), glinka bentonitowa i produkty pszczele.
Chlorella
Chlorella jest jednokomórkowym, słodkowodnym glonem bogatym w chlorofil, który ma zdolność wiązania metali ciężkich (kadmu, ołowiu i rtęci). Zawiera też glutation, ważny dla naturalnej detoksykacji naszego organizmu. Bardzo ważne, aby chlorella pochodziła z ekologicznej hodowli. Alga ta już w ciągu 3 tygodni może obniżyć poziom metylortęci w mózgu i w nerkach. Chlorofil wiąże się z metalami ciężkimi w jelitach i zapobiega ich rozprzestrzenianiu się do innych części ciała. Jednocześnie wprowadza ponownie do obiegu metalotioneinę – białko produkowane przez wątrobę, które przenosi metale ciężkie z głębi narządów wewnętrznych do układu wydalniczego. Sugerowana dawka dzienna: 0,25-1 g z posiłkami (dla związania metali ciężkich w żywności), dawka mobilizująca: 3-9 g jednorazowo lub w dawkach podzielonych z posiłkami, dawka chelatacyjna: dwu- lub trzykrotna dawka mobilizująca. Temat chlorelli i innych glonów był poruszany na naszym blogu.
Czosnek
Czosnek działa jak naturalny antybiotyk. Z powodzeniem był stosowany do usuwania u dzieci ołowiu znajdującego się w farbach. Usuwa też inne metale ciężkie z organizmu.
Kolendra
Świeża kolendra ma znane od dawna właściwości usuwania toksyn z narządów. Jest niezawodnym naturalnym lekiem, skuteczniejszym niż najdroższe leki chelatujące. Najlepsza jest organiczna, świeżo posiekana. Dobry będzie również sok lub pesto, albo koktajle. Nie wolno dopuścić do kontaktu kolendry z metalowymi naczyniami i przyborami kuchennymi. Kolendra wyciąga z przestrzeni międzykomórkowej i komórek, więcej toksyn niż jest możliwe do usunięcia z organizmu, dlatego może się zdarzyć, że tkanka łączna zostanie zalana metalami, które znajdowały się wcześniej w bezpieczniejszych miejscach w naszym organizmie. Dlatego należy ją stosować z czynnikiem wchłaniającym metale ciężkie, np. z chlorellą.
N-acetylocysteina
N-acetylocysteina jest to syntetyczna forma aminokwasu cysteiny. Uważa się, że skuteczniej podnosi glutation aniżeli suplementacja glutationu doustnie. Stosowana przez dłuższy czas eliminuje z organizmu metale ciężkie, takie jak ołów, rtęć, kadm.
Glutation
Glutation jest naturalnym przeciwutleniaczem, występującym w naszym organizmie, który wiąże się z metalami ciężkimi i pomaga wypłukiwać je z ustroju. Występuje wewnątrz komórek i jest zbudowany z trzech kluczowych aminokwasów: kwasu glutaminowego, cysteiny i glicyny. Jego zadaniem jest ochrona komórek i mitochondriów przed uszkodzeniem oksydacyjnym. Zawiera siarkę, która działa jak lep na wolne rodnik, a także rtęć i inne metale ciężkie.
Kwas alfa-liponowy
Kwas alfa-liponowy (ALA) jest przeciwutleniaczem, który koordynuje inne antyoksydanty, takie jak witamina C czy glutation. Jego funkcją jest wspieranie metabolizmu, przekształcanie pokarmu w energię. Nadwyżka tego związku jest odpowiedzialna za procesy antyoksydacyjne, umożliwia regenerację uszkodzonych struktur DNA, lipidów i protein oraz wiąże toksyczne związki. Usuwa ołów, rtęć, kadm i zmniejsza poziom żelaza w mózgu. Wspomaga działanie innych przeciwutleniaczy.
Selen
Selen przyspiesza eliminację rtęci i redukuje stres oksydacyjny. Przy silnym zatruciu zaleca się dawkę rzędu 200 mikrogramów.
Zeolit
Glinka bentonitowa i zeolity (mikroporowate minerały glinokrzemianowe), mają ładunek ujemny, dzięki czemu łatwo wiążą się z metalami ciężkimi i toksynami. Za działanie usuwania metali ciężkich w produktach pszczelich (miodzie, propolisie i pyłku kwiatowym) odpowiedzialne są przede wszystkim związki flawonoidowe występujące w tych produktach, które tworzą z metalami połączenia rozpuszczalne w wodzie (chelaty) i w ten sposób usuwają je z organizmu. Usuwanie metali ciężkich przez skórę mogą wspomóc także kąpiele w soli gorzkiej (siarczan magnezu, sól angielska, sól z Epsom). Dawka zalecana to kubeczek na wannę, w razy w tygodniu. Pozytywny wpływ w odtruwaniu ma także sauna, należy jednak zachować ostrożność u osób z Hashimoto, problemami z sercem. Nie każdy może z niej korzystać. Bibliografia: Brodowiak A. Naturalne techniki detoksykacji wielonarządowej z metali ciężkich. Oczyszczanie mózgu, płuc, nerek, jelit i trzustki. Materiały z III Narodowego Kongresu Naturoterapii – Warszawa, 18 listopada 2018. Czeczot H., Majewska M. Kadm – zagrożenie i skutki zdrowotne, "Farmacja Polska" 66(2). Duffus J.H. "Heavy metals" a meaningless term? (IUPAC Technical Report). „Pure Applied Chemistry”. 74 (5), s. 793-807, 2002. DOI: doi:10.1351/pac200274050793 (ang.). Kłys M., Z rtęcią (i ...) przez stulecia, Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii 2010. Kondej D., Metale ciężkie – korzyści i zagrożenia dla zdrowia i środowiska, „Bezpieczeństwo Pracy” 2007, nr 2. poradnikzdrowie.pl