Wegańskie Święta Bożego Narodzenia – Wigilia

Nasza tradycyjna polska kuchnia jest pełna produktów mącznych, mięsnych, zawierających jajka, ser i masło. To trudny czas dla osób będących na diecie – szczególnie wegańskiej czy bezglutenowej. Nie jest łatwo odmówić rodzinie czy gospodyni, która napracowała się przy przygotowaniu potraw, dlatego proponujemy przygotować i zabrać ze sobą potrawy imitujące tradycyjne wigilijne dania. A może wiemy, że nasi goście są na diecie wegańskiej i chcemy zrobić potrawy specjalnie dla nich? Poniżej przedstawiamy kilka inspiracji i przepisów – naszym zdaniem najciekawszych.

1. Zupa grzybowa

Kojarzy nam się jednoznacznie z Wigilią. Do zagęszczenia zupy można użyć gotowych śmietanek roślinnych, albo namoczyć nerkowce i zmiksować z bulionem. SKŁADNIKI  - 2 duże porcje: 2 garście suszonych grzybów (40g) 500 ml gorącej wody (do moczenia grzybów) 1 pęczek włoszczyzny (2 marchewki,2 pietruszki,1/4 selera, kilka łodyg zielonej pietruszki) 6 pieczarek 1/2 szklanki nerkowców 2 cebule 2 liście laurowe 3 ziarenka ziela angielskiego 2 ziarenka jałowca 2 gałązki świeżego rozmarynu 4 gałązki świeżego tymianku 1,5 l wody

Przygotowanie:

1. Nerkowce namoczyć dzień wcześniej i przygotować wywar. Dzięki temu lepiej się „przegryzie”. Nerkowce wsypujemy je do szklanki, zalewamy wodą i odstawiamy na noc.
2. Następnie wsypujemy suszone grzyby do miski, zalewamy 500ml gorącej wody i moczymy 0,5-1h, po tym czasie odcedzamy. Nie wylewamy wywaru.
3. Teraz przystępujemy do przygotowania bulionu. Obieramy warzywa i drobno je siekamy, przygotowujemy zioła i przyprawy (liście laurowe, ziele angielskie, jałowiec, rozmaryn ,tymianek), pieczarki myjemy i kroimy w plastry. Do garnka wlewamy wodę z moczenia grzybów, dodajemy posiekane warzywa, zioła, przyprawy, cebulę (można ją wcześniej opalić na ogniu), oraz kilka namoczonych grzybów, dopełniamy 1,5 l wody i doprowadzamy do wrzenia. Gotujemy ok. 1 godziny. Po tym czasie odcedzamy warzywa i przyprawy od wywaru. Wywar odstawiamy na bok.
4. Następnie grzejemy 2 łyżki oliwy w garnku, wrzucamy do niej posiekaną cebulę, gdy się zeszkli, dodajemy namoczone grzyby, smażymy kilka minut, wlewamy wywar i gotujemy 10-20 minut.
5. Gdy zupa lekko przestygnie wlewamy ją do naczynia, dodajemy namoczone i odcedzone nerkowce i blendujemy na gładko. Wlewamy z powrotem do garnka i podgrzewamy tuż przed podaniem.
6. Można podawać z makaronem, grzankami czosnkowymi lub bez niczego.

2. Pierogi z soczewicą

SKŁADNIKI 2,5 szklanki mąki (żeby było zdrowiej może być razowa) ¾ szklanki czerwonej soczewicy przyprawy (sól, pieprz, curry) 3 łyżki oliwy imbir (nieduży kawałek) 1 ostra papryczka mała cebula czosnek (będzie potrzebny 1 ząbek)

Przygotowanie:

1. Gotujemy soczewicę.
2. W tym samym czasie zagotuj wodę na ciasto na pierogi (będziesz potrzebować mniej więcej 250 ml), pokrój ostrą papryczkę i zetrzyj na tarce imbir i czosnek.
3. Do głębokiej miski wsypujemy mąkę i szczyptę soli, dodajemy 1 łyżkę oleju, zalewamy nieco przestudzoną przegotowaną wodą i mieszamy wszystko razem łyżką, a gdy składniki się połączą, wyrabiamy ciasto ok. 5 minut rękami. Potem przykrywamy miskę ścierką i zostawiamy na pół godziny.
4. Gdy soczewica się zagotuje i nieco przestygnie, wrzuć ją do blendera razem z imbirem, czosnkiem, papryczką i przyprawami (ilość wedle uznania) i zmiel na gładką masę.
5. Posyp blat czy stolnicę mąką i rozwałkuj ciasto, a następnie szklanką wytnij z niego kółka.
6. Na wycięte kółka nałóż łyżeczką trochę farszu – tyle, żeby pokrył połowę powierzchni każdego placka. Potem posklejaj pierożki.
7. Surowe pierogi wrzucaj do wrzątku i na małym ogniu gotuj, dopóki nie wypłyną na powierzchnię.
8. Pokrój w drobną kostkę cebulę i podsmaż ją na oliwie, a następnie polej nią pierogi.

3. Kapusta kiszona z grzybami

SKŁADNIKI 1 kg kapusty kiszonej garść suszonych grzybów garść suszonych jabłek kilka pieczarek duża cebula 4 liście laurowe 4 ziarenka ziela angielskiego 5 ziarenka jałowca łyżka cząbru łyżeczka tymianku pół szklanki czerwonego wina półwytrawnego sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:

1. Kapustę kiszoną przekładamy do dużego garnka.
2. Dodajemy suszone grzyby i jabłka (bez namaczania).
3. Dodajemy przyprawy według uznania.
4. Myjemy i kroimy pieczarki, a następnie podsmażamy na patelni.
5. Cebulę obieramy i kroimy w kostkę, smażymy razem z pieczarkami, mieszając.
6. Dodajemy wszystko do kapusty.
7. Dodajemy czerwone wino do potrawy i wszystko dokładnie mieszamy. Jeśli kapusta jest za sucha dodajemy wody.
8. Gotujemy kapustę na małym ogniu, jeśli się zagotuje zmniejszamy ogień do minimum i pozwalamy jej gotować się jeszcze na małym ogniu przez 2-3 godziny.
9. Przyprawiamy solą i pieprzem i odstawiamy.

4. Strudel z warzywami

SKŁADNIKI 1 arkusz wegańskiego ciasta francuskiego farsz: 2 marchewki 1 pietruszka kawałek selera kawałek dyni 1/2 lub mała cukinia 2 ziemniaczki jedna część pora lub 1 biała cebula 3 liście laurowe 4 ziela angielskie 1/2 łyżeczki tymianku 1/3 łyżeczki gałki muszkatołowej 1/2 łyżeczki rozmarynu 1/2 łyżeczki majeranku sól pieprz 4 łyżki oliwy garść orzechów włoskich 2 łyżki oliwy 1 łyżka mleka roślinnego szczypta kurkumy

Przygotowanie:

1. Na początek przygotuj farsz. Obierz i umyj wszystkie warzywa. Następnie pokrój je na podobnej wielkości kostkę. Im będzie ona mniejsza, tym lepiej potem będzie się kroił i porcjował strudel.
2. Na dużej patelni rozgrzej parę łyżek oliwy/oleju. Dodaj posiekanego pora oraz wszystkie przyprawy. Mieszaj chwilkę. Po około 3 minutach dodaj resztę warzyw.
3. Zmniejsz ogień/temperaturę pod patelnią. Smaż warzywa powoli, aż zmiękną.
4. Na koniec dopraw solą i pieprzem. Pozostaw do ostudzenia.
5. Na blaszce rozłóż papier dopieczenia.
6. Przenieś na blachę ciasto francuskie.
7. Ciasto ponacinaj w jodełkę. Na środek przenieść farsz.
8. Zamykaj farsz przy pomocy ciasta.
9. Całość dociśnij, szczególnie końce tak by podczas pieczenia strudel się nie otworzył.
10. W szklance wymieszaj oliwę, mleko i kurkumę. Przy pomocy pędzla posmaruj całe ciasto.
11. Rozgrzej piekarnik do 180 stopni. Piecz około 30 minut, aż strudel się przyrumieni.

5. Ryba z selera

SKŁADNIKI na kilkanaście sztuk: 1 kg selera 2 litry bulionu warzywnego 2 arkusze nori + 5 arkuszy do owijania kotletów 2 łyżki sosu sojowego 4 liście laurowe 2 ziela angielskie 1 łyżeczka ziaren kolendry sól i czarny pieprz oraz do smażenia: mleko roślinne lub woda, mąka pszenna lub ryżowa i olej roślinny

Przygotowanie:

1. Selera obrać, przekroić na pół i pokroić na 1 cm plastry.
2. W dużym garnku zagotować bulion razem z 2 arkuszami wodorostów nori, liśćmi laurowymi, zielem angielskim, kolendrą oraz sosem sojowym.
3. Do gotującego się bulionu dodać plastry selera i gotować do momentu, aż będą bardzo miękkie (około 15 – 20 minut).
4. Miękkie plastry selera delikatnie wyjąć i chwilę ostudzić.
5. W tym czasie arkusze nori pociąć na węższe paski, następnie naszykować dwie miseczki, do jednej wlać trochę mleka, a do drugiej wsypać mąkę.
6. Każdy plaster selera oprószać solą i pieprzem, następnie owijać paskiem nori i na chwilę moczyć w mleku, dzięki temu wodorosty zmiękną i lepiej przylepią się do selera. Tak przygotowany plaster selera delikatnie zanurzać w mące.
7. Na dużej patelni mocno rozgrzać olej i układać gotowe plastry selera. Obsmażać z każdej strony przez około 2 – 3 minuty, podawać z ziemniakami, surówką lub wigilijną kapustą.

6. Soja po grecku

SKŁADNIKI opakowanie kotletów sojowych sos sojowy 2 cebule 2 małe marchewki pół słoiczka przecieru pomidorowego 4 łyżki stołowe octu jabłkowego 2 liście laurowe parę ziarenek ziela angielskiego pieprz ziołowy sól cukier słodka papryka w proszku 5 łyżek mąki kurkuma sól woda olej

Przygotowanie:

1. Kotlety sojowe ugotować według instrukcji na opakowaniu w wodzie z dodatkiem sosu sojowego. Następnie odsączamy kotlety z nadmiaru wody i odstawiam do ochłodzenia.
2. Z mąki, kurkumy, soli i wody wyrabiamy ciasto, trochę gęściejsze od takiego na naleśniki.
3. Rozgrzewamy patelnię z oliwą.
4. Kotlety sojowe obtaczamy w cieście, a potem obsmażamy z obu stron na brązowo. Gotowe kotlety układamy na talerzu i odstawiamy na bok.
5. Cebulę obieramy i kroimy w kostkę. Do rozgrzanego rondla lub patelni wlewamy łyżkę oliwy. Wrzucamy cebulę by się zeszkliła.
6. Marchewki obieramy, myjemy i ścieramy na tarce na najgrubszych oczkach. Dodajemy do cebuli i mieszamy.
7. Pół słoiczka przecieru pomidorowego rozcieńczamy wodą do objętości około pół szklanki, dolewamy octu i mieszaninę wlewamy do cebuli i marchewki. Doprawiamy liściem laurowym, zielem angielskim, solą, pieprzem, szczyptą cukru i papryki. Wszystko mieszamy i dusimy około 10 minut.
8. Przygotowujemy talerz. Na dno kładziemy cienką warstwę sosu. Następnie układamy wszystkie usmażone kotlety sojowe. Wszystko przykrywamy ostateczną, grubą warstwą cebuli z marchewką. Gotowe danie odkładamy w chłodne miejsce.

7. Łazanki

SKŁADNIKI 1/2 główka małej białej kapusty 1 duża cebula 1 łyżka oleju 1/3 łyżeczki mielonego kminku 2 liście laurowe 4 ziela angielskie 4 jagody jałowca 1 łyżka sosu sojowego sól czarny pieprz szczypta cukru 1 łyżka świeżego majeranku oliwa z oliwek paczka lub około 3/4 paczki makaronu do łazanek

Przygotowanie:

1. Ugotuj makaron w osolonej wodzie i następnie go odcedź.
2. Cebule pokrój drobno. Rozgrzej dużą patelnię lub rondel z łyżką oleju. Przenieś cebulę. Od razu dodaj liść laurowy, ziele angielskie, kminek i jałowiec oraz szczyptę cukru.
3. Smaż na małym ogniu aż cebula się zarumieni.
4. Kapustę poszatkuj szerokim nożem. Wielkość nie jest ważna, mniejsze kawałki szybciej zmiękną.
5. Przenieś kapustę do rondla. Mieszaj. Dodaj sos sojowy. Duś aż kapusta zmięknie.
6. Dodaj ugotowany makaron. Dobrze wymieszaj.
7. Dopraw solą, sporą ilością czarnego pieprzu oraz świeżym majerankiem.
8. Jeśli makaron jest za suchy podlej oliwą z oliwek.

8. Krokiety

SKŁADNIKI - 8 naleśników: 1 szklanka mąki (może być razowa) 1/3 szklanka zmielonych płatków owsianych 1 3/4 szklanki mleka sojowego 1 łyżka oleju na czubku noża szczypta sody szczypta soli łyżka cukru waniliowego

Przygotowanie:

1. Płatki zmielić w młynku.
2. W dużej misce wymieszać mąkę, sodę, sól, cukier i zmielone płatki. Wlać mleko i olej, wszystko energicznie wymieszać trzepaczką albo mikserem. Ciasto na początku będzie dość rzadkie, dlatego dobrze zostawić je na kwadrans, żeby zgęstniało.
3. Patelnię przed pierwszym naleśnikiem cienko posmarować olejem i wylać chochelkę ciasta. Rozprowadzić ciasto, smażyć z jednej strony następnie przewrócić naleśnika i smażyć z drugiej strony. Tak samo smażyć następne.
4. Przygotować farsz ze startego wegańskiego sera żółtego i podsmażonych z cebulką pieczarek.
5. Nadziewać krokiety i przypiec w piekarniku do zrumienienia.

9. Tartaletki z grzybami

SKŁADNIKI (10 tartaletek o średnicy 8 cm): Ciasto: 1 szklanka mąki jaglanej (150 g) 1 szklanka mąki gryczanej lub mąki z ciecierzycy (150 g) 2 łyżki skrobi ziemniaczanej 100 g bezzapachowego oleju kokosowego 1/2 łyżeczki różowej soli himalajskiej 1/3 - 1/2 szklanki zimnej wody mała szczypta kurkumy (opcjonalnie, dla koloru) Farsz: 2 kostki BIO tofu ziołowego (2 x 250 g) 6 dużych, świeżych, leśnych grzybów (borowiki, podgrzybki) lub 50 g suszonych i namoczonych grzybów 3 łyżki świeżych listków tymianku lub 1,5 łyżki suszonego 1/3 łyżki świeżych listków rozmarynu lub 1/2 łyżeczki suszonego 2 średnie cebule 2 ząbki czosnku 1 łyżeczka różowej soli himalajskiej sok z 1 małej cytryny 2 łyżki płatków drożdżowych nieaktywnych 1/3 łyżeczki kurkumy 1/4 łyżeczki czarnego mielonego pieprzu 2 łyżki oleju roślinnego

Przygotowanie:

Farsz

1. Wyjmujemy tofu z paczki, odsączamy z wody, zawijamy w kilka arkuszy ręcznika papierowego, układamy na talerzu i dociskamy z góry jakimś ciężarem, zostawiamy je tak na czas przygotowania reszty składników.
2. Obieramy i siekamy cebulę, wyciskamy czosnek. Oczyszczamy i kroimy grzyby. Przygotowujemy zioła i resztę składników.
3. Grzejemy olej na patelni. Wrzucamy cebulę i smażymy 5 minut, dodajemy czosnek i smażymy 2 minuty. Następnie wrzucamy pokrojone grzyby, tymianek, rozmaryn i smażymy wszystko 10 minut.
4. Odwijamy tofu z ręcznika papierowego i kruszymy nad kielichem blendera. Dodajemy sól, płatki drożdżowe, sok z cytryny, kurkumę, pieprz i miksujemy na gładki krem.
5. Przekładamy go do miski i dodajemy podsmażone grzyby. Mieszamy dokładnie i odstawiamy do lodówki na czas przygotowania spodów tartaletek.
6. Foremki z upieczonym ciastem  wypełniamy farszem i wstawiamy ponownie do pieca, pieczemy 30 minut. Wyjmujemy z pieca i serwujemy. Równie dobrze smakują też na zimno. Przechowujemy je w lodówce do 5 dni.

Ciasto

1. Rozpuszczamy olej kokosowy w kąpieli wodnej lub małym rondelku.
2. W misce mieszamy suche składniki. Następnie wsypujemy je do pojemnika i blendujemy.
3. Dolewamy olej kokosowy i 1/3 szklanki wody. Miksujemy, aż powstaną zlepione grudki.
4. W razie potrzeby, jeśli masa jest za sucha dodajemy po 1 dodatkowej łyżce wody i miksujemy, aż masa dobrze się zlepi.
5. Lepimy kulę. Ciasto mocno się kruszy, dlatego zamiast je rozwałkowywać, można rozkruszać je nad natłuszczoną formą, a następnie palcami, mocno dociskać i wyrównać. Warstwa nie powinna być za gruba, wystarczy kilka milimetrów.
6. Następnie, nakłuwamy je widelcem i pieczemy 15-20 minut w 180 °C w zależności od wielkości foremek, potem takie spody można już wypełnić nadzieniem i jeść, lub jeśli nadzienie wymaga zapieczenia, wkładamy całość do pieca (180°C) na ok. 20-30 minut.

10. Kompot z suszu

SKŁADNIKI 60 g suszonych śliwek 90 g suszonych moreli 30 g rodzynek 50 g suszonych fig 1 suszone jabłko 1 suszona gruszka 1 pomarańcza skórka z ½ cytryny kilka goździków gwiazdka anyżu laska cynamonu

1. 3 litry wody

miód do smaku

Przygotowanie:

1. Owoce wkładamy do garnka i zalewamy wodą. Dodajemy laskę cynamonu, goździki i anyż.
2. Gotujemy na małym ogniu przez 40 minut, pilnując aby owoce się nie rozpadły.
3. Dosładzamy miodem do smaku i podajemy na ciepło lub na zimno.

11. Wegański i bezglutenowy piernik

SKŁADNIKI 1 szklanka mąki owsianej 1 szklanka mąki kukurydzianej 1/3 szklanki mleka owsianego 1/3 szklanki soku z marchewki lub jabłek 1/4 szklanki syropu z agawy 2 łyżki oleju 1 łyżka octu jabłkowego (pomijamy, jeśli używamy soku z jabłek) 2 łyżki mielonego siemienia lnianego 1 łyżeczka proszku do pieczenia lub sody szczypta soli szczypta pieprzu 2 łyżeczki przyprawy do piernika opcjonalnie bakalie: rodzynki, żurawina, orzechy

Przygotowanie:

1. Suche składniki mieszamy w jednej misce, a mokre w drugiej.
2. Następnie łączymy je, dodajemy bakalie i mieszamy ciasto, aż osiągniemy jednolitą konsystencję.
3. Pieczemy w temp. 180 stopni przez ok. 30 min.
4. Po ostygnięciu możemy udekorować piernik lukrem. Wystarczy 1 szklankę cukru pudru wymieszać z odrobiną wody i soku z cytryny (kilka łyżek, tyle, ile będzie potrzeba do uzyskania gęstej, ale płynnej konsystencji). Smarujemy ciasto i posypujemy kandyzowanymi owocami.

12. Bezglutenowa kutia

SKŁADNIKI 1 szklanka suchej kaszy jaglanej żurawina rodzinki suszone morele daktyle orzechy (najlepiej włoskie i laskowe) opcjonalnie: ½ szklanki maku lub gotowa masa makowa syrop z agawy

Przygotowanie:

1. Kaszę jaglaną płuczemy na sicie, aż woda będzie czysta. Przelewamy kaszę wrzątkiem i wrzucamy do garnka z gotująca się wodą w proporcji 2:1 (2 szklanki wody na szklankę kaszy).
2. Gotujemy pod przykryciem, na małym ogniu, ok. 10-12 minut, aż kasza wchłonie całą wodę. Zestawiamy z palnika i odstawiamy, aby kasza doszła.
3. Mak zalewamy wrzątkiem, odcedzamy i mielimy. Suszone owoce i rodzynki zalewamy niewielką ilością wrzątku na ok. 20-30 minut, aby zmiękły.
4. Odcedzamy owoce i łączymy z kaszą jaglaną oraz masą makową, dosładzamy do smaku syropem z agawy.

13. Bezglutenowy makowiec w czekoladzie

SKŁADNIKI na jedną tortownicę o średnicy około 26 cm: Ciasto 1 szklanka kaszy jaglanej 2 szklanki mleka roślinnego 2 łyżki syropu z agawy, syropu klonowego lub cukru trzcinowego skórka otarta z ½ pomarańczy szczypta soli morskiej 2 szklanki domowej masy makowej 2 łyżki masła migdałowego   Polewa 100 g gorzkiej czekolady/1 tabliczka ⅔ szklanki mleka kokosowego szczypta soli morskiej   Kandyzowane pomarańcze 1 pomarańcza 1 szklanka wody 1 szklanka cukru trzcinowego   Masa makowa 500 g maku 100 g orzechów włoskich, drobno posiekanych 100 g migdałów blanszowanych, drobno posiekanych 100 g rodzynek 100 g skórki kandyzowanej 1 szklanka syropu z agawy lub klonowego 5 czubatych łyżek oleju kokosowego sok wyciśnięty z ½ pomarańczy skórka otarta z 1 pomarańczy 2 łyżeczki ekstraktu migdałowego

Przygotowanie:

Ciasto

1. Kaszę jaglaną dwukrotnie przelać wrzątkiem. Następnie dodać do rondelka razem z mlekiem, syropem klonowym, skórką z pomarańczy oraz szczyptą soli i gotować pod przykryciem na minimalnym ogniu przez około 15 minut, czyli do czasu, aż kasza wchłonie cały płyn.
2. Tak ugotowaną kaszę przełożyć do dużej miski i bardzo dokładnie zblendować z masłem migdałowym oraz masą makową na gładką, gęstą masę – jeśli pozostaną całe grudki kaszy, masa nie zastygnie i makowiec nie będzie się dobrze kroił.
3. Okrągłą tortownicę wyłożyć papierem do pieczenia i wylać masę jaglano-makową. Odstawić do ostudzenia.

Kandyzowane pomarańcze

1. Pomarańczę sparzyć wrzątkiem, następnie pokroić na około 5 – 8 mm plastry. W dużym rondlu lub patelni zagotować wodę z cukrem, kiedy cały cukier się rozpuści dodać plastry pomarańczy i gotować na małym ogniu przez 20 – 40 minut.
2. Kiedy pomarańcze będą już przezroczyste i bardzo miękkie delikatnie wyjąć i ułożyć do osuszenia na kawałku papieru do pieczenia.

Polewa czekoladowa

1. Wszystkie składniki na polewę podgrzać w rondelku, dokładnie mieszając. Gotową polewą oblać ciasto, na szczycie ułożyć plastry kandyzowanych pomarańczy i odstawić do przestudzenia na całą noc.

Masa makowa

1. Mak zalać wrzącą wodą i odstawić na 15 minut do namoczenia.
2. Po tym czasie wodę odlać, a mak zmielić dwukrotnie w maszynce do mielenia.
3. Zmielony mak przełożyć do dużej miski i wymieszać ze wszystkimi pozostałymi składnikami. Przechowywać w lodówce do tygodnia.

Makowca nie trzeba piec, ponieważ kasza jaglana wiąże ze sobą mak i skleja całe ciasto. Aby się to udało, trzeba ją bardzo dokładnie zblendować i nie zostawić całych grudek kaszy w masie – najlepiej zrobić to przy pomocy ręcznego blendera lub maszynki do mielenia. Przepisy wybrano ze następujących blogów: http://ekoquchnia.pl/ http://mortycja.com./ http://www.slowlyveggie.pl/ http://foodpornveganstyle.blogspot.com