Jakie witaminy na odporność stosować?

Zadbaj o swoje zdrowie i odporność z witaminami, mikro oraz makroelementami. To jeden z elementów, który wpływa na odporność organizmu oraz jego wzmocnienie. Należy pamiętać, że o układ odpornościowy należy zacząć dbać jeszcze przed rozpoczęciem okresu jesienno-zimowego. Jak to zrobić? Jakie witaminy stosować na odporność, które chronią organizm? Przeczytaj nasz poradnik.

Wzmocnienie odporności witaminami. Jak wspierać zdrowie?

Witaminy to składniki pożywienia, które rozpuszczalne są w wodzie lub w tłuszczach, których brak powoduje powstawanie różnych schorzeń. Przyczynia się również do braku odporności. Układ immunologiczny wymaga wsparcia ze strony dodatkowych witamin i suplementów, które będą stymulowały wzmocnienie odporności. Jakie witaminy na odporność zażywać?

Witaminy rozpuszczalne w wodzie to witamina C i witaminy z grupy B

• witamina B1 - tiamina,
• witamina B2 - ryboflawina,
• witamina B3 - niacyna witamina PP,
• witamina B4 – cholina,
• witamina B5 – kwas pantotenowy, witamina B6 –pirydoksyna,
• witamina B7 - biotyna,
• witamina B9 –kwas foliowy,
• witamina B12 – kobalamina.

Choć pełnią one w organizmie ważne funkcje, to nie jest on w stanie odpowiednio długo ich magazynować. Witaminy ulegają szybkiej przemianie, a ich nadmiar jest na bieżąco wydalany. Do utrzymania prawidłowej funkcji i ochrony komórek wymagane jest stałe ich dostarczanie do organizmu. Witaminy C, B1, B2, B3, B5, B6, B12 należą do ważnych biokatalizatorów i są konieczne dla prawidłowego funkcjonowania milionów komórek w organizmie człowieka.

Co to są witaminy rozpuszczalne w tłuszczach?

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach to witaminy ADEK. Są to witaminy wchłaniane przez cząsteczki tłuszczu i transportowane przez jelito do układu krążenia. W przeciwieństwie do witamin rozpuszczalnych w wodzie są magazynowane zazwyczaj w wątrobie i tkankach tłuszczowych. W miarę potrzeby np. witamina E wykorzystywana jest do ochrony błon komórkowych przed działaniem wolnych rodników, agresywnych molekuł, a witamina D wpływa na aktywność białych krwinek, które chronią nas przed infekcjami.

Odkrycie witamin i ich wpływ na zdrowie człowieka

Pionierem badań nad witaminami był Polak Kazimierz Funk, który odkrył i wyodrębnił z otrąb ryżowych witaminę B1. Witaminę B1 Kazimierz Funk znalazł również w różnych pokarmach: w drożdżach, mleku, a nawet w mózgu wołowym. Wyodrębnienie przez niego nowego związku, który nazwał witaminą, było odkryciem epokowym i miało miejsce w 1912 roku.

Funk jest również autorem terminu „witamina” (łac. vita=życie, amina = związek chemiczny zawierający grupę aminową). W Europie nie ma już chorób, które występowały przed odkryciem witamin, takich jak np.:

• szkorbut, którego przyczyną występowania był brak witaminy C w diecie;
• choroba beri-beri, przyczyną był niedobór witaminy B1 w diecie na skutek wprowadzenia w krajach azjatyckich białego polerowanego ryżu;
• ślepota, przyczyną jej występowania był niedobór witaminy A w diecie;
• krzywica, a w następstwie deformacja szkielet - przyczyną niedobór witaminy D spowodowany niewłaściwą dietą i niedostateczną ekspozycją na światło.

Nie oznacza to, że problem występowania różnych chorób u człowieka spowodowany niedoborem witamin i mikroelementów w diecie został rozwiązany. Częściowe niedobory występowania witamin i mikroelementów powstają z różnych przyczyn jak np. nieprawidłowa dieta, przewlekłe choroby, nadużywanie leków, stres czy aktywność sportowców (przetrenowanie) co niekorzystnie wpływa na zdrowie człowieka.

Dlaczego witaminy i mikroskładniki wpływają na odporność organizmu?

Zdrowie i choroba człowieka rozstrzygają się na poziomie komórek nie organów. To najważniejsza zasada medycyny komórkowej. Współczesna medycyna akademicka oparta jest o specjalizacje bazujące na leczeniu organów budujących nasze ciało, np.:

• kardiologia,
• pulmonologia,
• dermatologia
• itd.
• Organy naszego ciała zbudowane są z komórek i - pomimo różnic anatomicznych oraz fizjologicznych - wymagają dostarczenia witamin, minerałów i innych składników odżywczych do utrzymania prawidłowego metabolizmu, a zatem i zdrowia. Witaminy, minerały i inne składniki odżywcze spełniają w komórce różne funkcje i działają jako:
• katalizatory reakcji chemicznych (enzymy);
• pełnią funkcje budulcowe (aminokwasy);
• są nośnikami bioenergii w komórce (witamina B2, B3, C).

Dlaczego układ odpornościowy nie działa? Jakich witamin brakuje?

Współczesna dieta często nie pokrywa optymalnego zaopatrzenia na podstawowe składniki odżywcze z wielu powodów:

• mamy zbyt mało wiedzy na temat zdrowego żywienia;
• spożywamy produkty przetworzone przemysłowo o niskiej zawartości witamin i mikroskładników;
• nie uwzględniamy różnic w poziomach zaopatrzenia na składniki odżywcze związane z wiekiem, płcią, tanami fizjologicznymi, podłożem genetycznym organizmu, stresem, zatruciem środowiska, paleniem papierosów, stosowaniem używek i wielu jeszcze innych czynników;
• mamy zaniżone normy spożycia składników odżywczych.

Wzmocnienie odporności i oczyszczanie organizmu

Witaminy i minerały są ważne dla skutecznej eliminacji toksyn z naszego organizmu. W tych procesach najważniejszą funkcję spełnia wątroba. We wszystkich fazach procesu detoksykacji w wątrobie biorą udział określone witaminy, aminokwasy, związki roślinne i mikroelementy.

W pierwszej fazie detoksykacji w wątrobie biorą udział :

• określona witamina D, A, C, E i B-kompleks;
• związki roślinne: kwercetyna, flawonoidy, fosfolipidy;
• N-acetylocysteina/pochodna aminokwasu cysteiny;
• glutation/trójpeptyd, czyli białko zbudowane z trzech aminokwasów: kwasu glutaminowego, glicyny i cysteiny.

W drugiej fazie detoksykacji przebiegającej również w wątrobie biorą udział aminokwasy/lizyna, glicyna, glutamina, arginina i tauryną oraz aminokwas zawierający siarkę N-acetylocysteina.

Jeżeli w organizmie występują niedobory w/w składników procesy detoksykacji zostaną zakłócone, a część substancji, które powinny zostać przekształcone i wydalone z organizmu w nim pozostaje.

Co powoduje brak witamin i mikroelementów?

Długotrwałe niedobory substancji chroniących komórki przed nadmiarem wolnych rodników prowadzą do upośledzenia funkcji komórek i organów człowieka, przyspieszając rozwój chorób neurodegeneracyjnych i proces starzenia. Wpływają także niekorzystnie na układ immunologiczny, a tym samym np. powoduje infekcje dróg oddechowych czy doprowadza do rozwoju chorób autoimmunologicznych.

Na przykład:

Glutation odgrywa ogromną rolę w biotransformacji szkodliwych substancji. Szczególnie w procesie rozkładu leku przeciwbólowego i przeciwzapalnego Paracetamolu przez cytochrom P450. Enzym ten największą aktywność wykazuje w wątrobie i rdzeniu nadnerczy. W wyniku działania tego enzymu powstaje metabolit Paracetamolu N-acetylo-benzochinonoimina o działaniu hepatoksycznym i nefrotoksycznym, który może być zneutralizowany przez glutation.

Objawy niedoboru witamin i mikroelementów

Wzmocnienie organizmu to istotne zadanie, które wpływa korzystnie na cały układ odpornościowy. Można tego dokonać zdrową dietą, aktywnością fizyczną, witaminami i mikroelementami, suplementami diety czy zdrowotnymi ziołami. Te czynniki odgrywają również znaczącą rolę w kształtowaniu odporności dzieci. Dowiedz się, jak rozpoznać niedobór witamin i jakie są tego objawy.

• zmęczenie,
• osłabienie i wyczerpanie,
• zwiększona drażliwość,
• ograniczone zdolności umysłowe.

Deficyty witamin i minerałów rozwijają się powoli oraz przez długi czas pozostają niezauważalne.

Rola witaminy C w budowaniu odporności

Na przykładzie witaminy C łatwo prześledzić, w jaki sposób jej niedobór przyczynia się do dysfunkcji wielu organów, a w konsekwencji doprowadza do ich patologii. Ta jedna witamina ma wiele działań, chociaż w dzisiejszych czasach niemożliwy jest jej całkowity brak, jak to miało miejsce w ubiegłych wiekach (co było przyczyną występowania szkorbutu). Jednak w naszym pożywieniu występują niedobory tej witaminy, co manifestuje się w występowaniu wielu problemów zdrowotnych np. sercowo-naczyniowych, kości, stawów czy cukrzycy. Również depresja jest pierwszą oznaką niedoboru witaminy C w organizmie, niedobór jej zwiększa naszą podatność na infekcje.

Witamina C odgrywa szczególną rolę w utrzymaniu optymalnego zdrowia człowieka oraz pomaga we wspomaganiu układu odpornościowego, ponieważ konieczna jest do przeprowadzenia wielu procesów życiowych w jego organizmie :

• odtruwaniu/leki, papierosy, chemikalia, itp.
• syntezie hormonów,
• ochronie materiału genetycznego/plemniki,
• produkcji bioenergii w komórkach,
• zwiększaniu skuteczności systemu immunologicznego/wzrost aktywności komórek żernych, produkcja przeciwciał,
• utrzymaniu homeostazy krwi, działanie przeciwzakrzepowe, pomocna w tworzeniu krwi w szpiku kostnym,
• regulacji syntezy cholesterolu w komórce,
• ochronie komórek przed działanie wolnych rodników,
• regulacji syntezy i optymalnej struktury kolagenu/stymuluje syntezę kolagenu w jądrze komórkowym,
• wspomaga aminokwasy w jego syntezie, a przez to kolagen chroni tętnice przed miażdżycą,
• wzmacnia strukturę tkanki łącznej i wspiera gojenie ran.

Do optymalnej produkcji kolagenu oprócz witaminy C konieczny jest udział aminokwasów: lizyny, prolin, witaminy B6, miedzi, żelaza, manganu i innych mikroskładników. Zdrowy kolagen zapewnia:

• spójność tkanek i organów,
• zdrowe naczynia krwionośne,
• jędrną skórę,
• optymalną strukturę i wytrzymałość układu kostnego, stawów, ścięgien,
• pośredniczy w przekazie sygnałów komunikacji biologicznej hormonów, cytokinin.

Warto także stosować acerolę na odporność, która jest bogatym źródłem witaminy C. Świetnie sprawdza się acerola w proszku. 

Jakie witaminy na odporność stosować oraz co suplementować?

Witaminy znacznie poprawiają samopoczucie, ale i układ odpornościowy, który dzięki temu lepiej radzi sobie z infekcjami. Odporność organizmu należy budować systematycznie, nie tylko w okresie jesienno-zimowym. Nasze organizmy narażone są przez cały rok na działanie wirusów i infekcji. Ponadto osłabienie układu immunologicznego prowadzi również do innych chorób.

Rola wybranych czynników żywieniowych to jedno, jednak trzeba również zwrócić uwagę na to, co jemy oraz na witaminy, które mają poszczególne składniki żywieniowe. Jakie witaminy na odporność są najlepsze?

• Witamina C - inaczej kwas askorbinowy, to silny przeciwutleniacz, który również uszczelnia naczynia krwionośne. Naturalna witamina C niszczy wolne rodniki tlenowe, które mogą przyczyniać się do uszkodzenia komórek. Wspomaga układ odpornościowy, gdyż chroni przed stresem oksydacyjnym. Badania wykazały, że także przyjmowanie witaminy C w czasie trwania infekcji, może skrócić czas jej trwania.
• Witamina D - witamina słońca, na której niedobory cierpi większa część społeczeństwa. To właśnie witamina D w dużej mierze odpowiada za wzmocnienie organizmu i wsparcie odporności. Badania dowodzą, że witamina D osłabia procesy zapalne, które toczą się w organizmie.
• Witamina A - nazywana jest także pierwszą ochroną organizmu, gdyż wzmacnia nabłonek, który również ma za zadanie chronić organizm. Witamina D powinna znaleźć się także w diecie najmłodszych, gdyż korzystnie wpływa na odporność dziecka. To odpowiednie witaminy dla dzieci.
• Witamina E - rozpuszczalna w tłuszczach, a przy tym dobrze wpływająca na poprawę odporności. Ma właściwości antyoksydacyjne, dzięki czemu jej zażywanie chroni organizm.

Witaminy i mikroelementy zawierają także zioła na odporność, które warto także stosować.

Mikroelementy i makroelementy oraz ich wpływ na układ immunologiczny

Mikroelementy to pierwiastki, mikroskładniki, pierwiastki śladowe lub oligoelementy. Spełniają bardzo ważną funkcję w metabolizmie komórek jako kofaktory enzymów i przeciwutleniacze. Należą do nich: cynk, mangan, miedź, selen, chrom, molibden, kobalt, żelazo, jod, fluor. Chroniczne niedobory mikroelementów prowadzą do uszkodzenia DNA. Uszkodzenia DNA mogą powodować lub przyspieszać procesy powstawania raka i innych chorób przewlekłych jak np. chorób serca, utratę wzroku czy demencję.

Mikroelementy powinno się dostarczać z dietą lub przez suplementację na odporność, ponieważ występują w śladowych ilościach w organizmie człowieka, a konieczne są dla jego zdrowia.

Do mikroelementów występujących w organizmie człowieka należą; wapń, magnez, sód, potas, chlor, siarka i fosfor. Są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania mięśni, układu odpornościowego, a także układu nerwowego i kości. Ich rolą jest między innymi stabilizacja trójwymiarowej struktury DNA (magnez, cynk), biorą także udział w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowe (potas, sód, chlor).

Makroelementy są związkami egzogennymi, a organizm ludzki nie potrafi ich samodzielnie syntetyzować, dlatego należy dostarczyć je z pożywieniem lub przez suplementację.

Uzupełnienie diety w witaminy, mikroelementy i makroelementy przez suplementację to najlepsze ubezpieczenie na zdrowie człowieka.

Literatura

1.Wawer I. –Suplementy dla Ciebie ,wyd . Wektor ,W-wa 2009r.,

2.https:portal.abczdrowie.pl –Składniki mineralne. Czym są i jaką pełnią funkcję? Dostęp: 04.10 2022r./,

3. https://www.cellular –health.org/pl/dostępność 04.10 2022r./,

4.https://WWW.doppelherz.pl>zdrowie – Witaminy i minerały od a doz-Doppelherz /dostępność 04.10 2022r./.